بررسی تطبیقی دیدگاه ابن عربی و ابوالفتح رازی درباره جایگاه انسان در هستی

تصوف و عرفان اسلامی به عنوان جریان باطنی و معنویت گرا در طول تاریخ اسلام حضور جدی و غیرقابل انکاری داشته است و نیز در نسبت مذهب شیعه با این جریان از ابتدای تاریخ تصوف، نظرات و دیدگاه های مختلفی مطرح است. از منظر تاریخی آن گونه که مشهور است نسبت و نزدیکی تشیع و تصوف را به قرن هفتم و هشتم هجری قمری می رسانند. پژوهش حاضر که با رویکردی توصیفی و براساس مطالعات کتابخانه ای انجام شده، از نسبت اندیشه های یکی از مفسران شیعی قرآن، یعنی ابوالفتوح رازی، متوفای قرن ششم هجری قمری با اندیشه های ابن عربی سخن می گوید. یافته های پژوهش براساس دیدگاه های این مفسر در بحث های انسان شناسی عرفانی به ویژه شناخت آدم و خلافت او و شناخت فطرت انسانی نشان می دهد که نه فقط بین دیدگاه های او با نظریات مطرح در عرفان نظری در مکتب ابن عربی تقارب وجود دارد؛ بلکه از پیشی گرفتن اندیشه های عرفانی او بر ابن عربی حکایت می کند.

کلیدواژه ها:

ابوالفتوح رازی ، ابن عربی ، انسان شناسی ، فطرت ، جایگاه وجودی ، خلافت