دگرگونی ها در نظام ترکیبی (کالبدی و مجازی) فضا، کاربردها و پیامدها

این جستار در پی آن است که بر فضای حاصل از درهم تنیدگی فضاهای مجازی و فضاهای کالبدی زندگی تمرکز کرده و این فضای هایبریدی را از دیدگاه های گوناگون بررسی کند. در آغاز پژوهش برای شناخت کلی این نظام دوفضایی، یعنی فضای درهم تنیده ی کالبدی و مجازی نگاهی اجمالی به تعریف و ویژگی های عمومی آن انداخته، پیامدهای حضور آن در زندگی افراد و عرصه شخصی و اجتماعی آنان بررسی شده و به برخی آثار مثبت و منفی اجتماعی پدیده که تا کنون پژوهش گران بر آن انگشت گذاشته اند، اشاره می شود. چالش های نگران کننده ی رویکرد حق به شهر درباره ی کارکرد فضای مجازی ازیک سو و استفاده های امیدوارکننده از آن به عنوان ابزاری برای کنش اجتماعی در جهت مقاومت، و یا کاربرد امیدبخش آن در ساخت مکان ازسوی دیگر، نمونه های کاربرد منفی و مثبت فضای مجازی است. نگاه جنسیتی با تمرکز بر حضور دختران در شبکه های اجتماعی نیز جنبه های امیدبخش و نگران کننده ی دیگری را بازمی نمایاند. در بخش دوم این جستار یک پژوهش کیفی و نتایج آن شرح داده می شود که در جستجوی تاثیراتی است که استفاده از ابزار الکترونیک به ویژه گوشی همراه می تواند بر کالبد و آرایش فضایی خانه بگذارد. این پژوهش تلاش می کند تا با نگاه به تاثیرات فضای مجازی بر زندگی انسان برآن دسته از پیامدهایی تمرکز کند که در فضاهای کالبدی زندگی و به ویژه فضاهای خانه رخ می دهد.یافته های پژوهش نشان می دهد که فضای خانه که کارکردهای بسیار گوناگونی را در خود می پذیرد، از نوعی سیالیت فضایی برخوردار می شود به طوری که می توان گفت فضاهای خانه در بیش تر موارد چندمنظوره می شوند. این شرایط چندکارکردی فضا گاه می تواند موجب دگرگونی هایی نیز در آرایش فضایی یا اثاثیه آن ها گردد.

کلیدواژه ها:

فضای ترکیبی (هایبریدی) ، فضای کالبدی ، فضای مجازی ، جنسیت.