آسیب شناسی مقالات حوزه تحکیم خانواده با روش مرور سیستماتیک

با توجه به اهمیت نهاد خانواده و لزوم پرداختن به مسئله تحکیم آن، مطالعات علمی متعددی در این زمینه انجام شده است. با این حال، برخی چالشها و آسیبهای مرتبط با این حوزه همچنان بی پاسخ باقی مانده اند. پژوهش حاضر به آسیب شناسی نگاه فضای آکادمیک کشور به حوزه تحکیم خانواده پرداخته و با مرور سیستماتیک ۱۸ عنوان مقاله بین سالهای ۸۱۱۱ تا ۸۰۴۱، به بررسی پژوهش های مرتبط با تحکیم خانواده می پردازد. پس از مرور نظام مند مقالات، شاخص های پرتکرار کدگذاری شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد علاوه بر نبود تعریفی واحد، در بسیاری از مقالات تعریف عملیاتی مفهوم خانواده و تحکیم خانواده وجود ندارد که این امر می تواند بر نتایج و کاربردهای پژوهش ها تاثیر منفی بگذارد. همچنین، نادیده گرفته شدن انواع خانواده، مانند خانواده زن سرپرست، از نکات قابل توجه است. لازم است در پژوهش های آکادمیک به سیاست های ابلاغی رهبر انقلاب (مدظله العالی) در حوزه خانواده و جمعیت توجه شود تا نتایج تحقیقات در راستای عملیاتی شدن این سیاست ها مورد استفاده قرار گیرند؛ چراکه مساله تحکیم خانواده یک مساله کالن سیاستگذاری است. همچنین، استفاده از روش های پژوهش کیفی، به ویژه تحلیل محتوا، رویکرد غالب در این مطالعات است و استفاده از روش های کمی محدود بوده است. شناخت حقیقت جامعه و امکان تعمیم نتایج پژوهش های آکادمیک نیازمند انجام تحقیقات کمی است. بنابراین پیشنهاد می شود که در کنار تحلیل محتوای آیات و روایات که بخش عمده ای از مطالعات کیفی را تشکیل می دهد، از روش هایی استفاده شود که امکان ارجاع پذیری و شاخص سازی را فراهم سازند. نهادهایی مانند اندیشکده ها و پژوهشکده ها می توانند در این مسیر نقش موثری ایفا کنند.

کلیدواژه ها:

تحکیم خانواده ، آسیب شناسی ، مرور سیستماتیک