بررسی آسیب شناسی چالش های تولید ملی در ایران

این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، چالش های تولید ملی در ایران را در محورهای وابستگی به درآمدهای نفتی، ضعف نظام مالی و بانکی، خصوصی سازی ناقص، و الگوی تجاری استعماری بررسی می کند. یافته ها نشان می دهد بیماری هلندی، مدیریت ناکارآمد رانت های نفتی، سیاست های حمایتی غیرهدفمند، و غلبه بخش خصوصی نامولد (مانند دلالی و سوداگری)، تولید داخلی را تضعیف و اقتصاد را در برابر نوسانات جهانی آسیب پذیر کرده است. افزون بر این، خصوصی سازی ناقص و تبدیل بنگاه های دولتی به شرکت های شبه دولتی، نه تنها به بهبود بهره وری منجر نشده، بلکه با ایجاد رانت های سیاسی و اقتصادی، فضای رقابت را مخدوش کرده است. نظام بانکی ایران نیز با تمرکز بر فعالیت های غیرمولد (مانند سوداگری در بازار مسکن و ارز) و اختصاص تسهیلات گران قیمت به تولیدکنندگان، چرخه معیوب تامین مالی را تشدید کرده است. از سوی دیگر، سیاست های حمایتی دولت اغلب غیرهدفمند و مبتنی بر توزیع رانت بوده که به جای تقویت تولید، به رشد بخش خصوصی نامولد انجامیده است. ناتوانی در تدوین استراتژی توسعه صنعتی بلندمدت، بی ثباتی سیاست های تجاری و ارزی، و غفلت از حمایت از صنایع کوچک و متوسط، از دیگر موانع کلیدی در مسیر توسعه تولید ملی هستند. نویسنده با تاکید بر توجه به اقتصاد مقاومتی، راهکارهایی شامل کاهش وابستگی به نفت، اصلاح نظام بانکی، حمایت از صنایع دانش بنیان، و تدوین استراتژی توسعه بلندمدت را پیشنهاد می دهد. این تحولات، با بازتعریف نقش دولت به عنوان ناظر شفاف و تقویت مشارکت بخش خصوصی مولد، می تواند پایه های اقتصاد مقاومتی و تاب آوری ملی را استوار سازد.

کلیدواژه ها:

اقتصاد نفتی ، خصوصی سازی ، تولیدملی ، اقتصاد مقاومتی