چالش ها و راهکارهای مدیریت پسماند در ایران با رویکردی مقایسه ای و مبتنی بر توسعه پایدار

مدیریت پسماند یکی از چالش های اساسی در کشورهای درحال توسعه، ازجمله ایران است که با رشد شهرنشینی، تغییر الگوهای مصرف و افزایش حجم و تنوع پسماندها پیچیده تر شده است. علی رغم تدوین قوانین، آیین نامه ها و دستورالعمل های متعدد در حوزه مدیریت پسماند و همچنین انجام مطالعات مرتبط توسط سازمان های مسئول نظیر سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری ها، اجرای این سیاست ها همچنان با چالش های اساسی مواجه است. ضعف در تفکیک از مبدا، نبود زیرساخت های مناسب برای بازیافت، عدم هماهنگی میان نهادهای اجرایی و چالش های اقتصادی از مهم ترین موانع در این حوزه محسوب می شوند. این پژوهش با هدف تحلیل وضعیت مدیریت پسماند در ایران و ارائه راهکارهای پایدار، ابتدا به بررسی مفاهیم اساسی مدیریت پسماند، توسعه پایدار و سرمایه اجتماعی پرداخته است. سپس، اسناد قانونی و سیاست های اجرایی موجود در ایران بررسی شده و میزان کارایی آن ها تحلیل شده است. در ادامه، وضعیت فعلی مدیریت پسماند کشور ارزیابی شده و با تحلیل تجربیات موفق کشورهای توسعه یافته مانند آلمان و سوئد، راهکارهایی اجرایی برای بهبود این حوزه ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که برای دستیابی به مدیریت اصولی و پایدار پسماند در ایران، اجرای سیاست های هماهنگ، به روزرسانی مداوم دانش مدیران و کارشناسان، افزایش سرمایه گذاری در فناوری های نوین بازیافت، و گسترش آموزش و مشارکت عمومی ضروری است. بر این اساس، پیشنهادهایی برای برنامه ریزی در این زمینه ارائه شده است که می تواند در بهبود مدیریت پسماند و دستیابی به توسعه پایدار موثر باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت پسماند ، توسعه پایدار ، قوانین مدیریت پسماند ، تفکیک از مبدا ، بازیافت