تحلیل هزینه-فایده پروژه های آبخیزداری بر کاهش خطر سیل و توسعه پایدار در ایران

پروژه های آبخیزداری به عنوان یکی از موثرترین روش های مدیریت منابع آب و خاک، نقش مهمی در کاهش خطر سیل و ارتقاء توسعه پایدار ایفا می کنند. در ایران، که با بحران های مختلفی مانند خشکسالی، سیلاب های ناگهانی، فرسایش خاک و کاهش منابع آب زیرزمینی مواجه است، اجرای پروژه های آبخیزداری می تواند تاثیرات قابل توجهی در بهبود وضعیت منابع طبیعی و جلوگیری از خسارات ناشی از سیلاب ها داشته باشد. این مقاله با هدف تحلیل هزینه-فایده پروژه های آبخیزداری در ایران، به بررسی اثرات این پروژه ها بر کاهش خطر سیل و ترویج توسعه پایدار در کشور می پردازد. پژوهش حاضر از روش تحلیل هزینه-فایده (CBA) استفاده کرده و به تحلیل اقتصادی پروژه های آبخیزداری در سطح کشوری و منطقه ای می پردازد. در این راستا، با استفاده از داده های موجود و مطالعات موردی از پروژه های موفق در مناطق مختلف ایران، نتایج به دست آمده نشان دهنده تاثیرات مثبت آبخیزداری بر کاهش تلفات انسانی و مالی ناشی از سیلاب ها و بهبود کیفیت محیط زیست است. علاوه بر این، پروژه های آبخیزداری با افزایش بهره وری اراضی، کاهش فرسایش خاک، و ذخیره سازی آب های سطحی، می توانند به طور غیرمستقیم به توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک ایران کمک کنند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که هزینه های اجرای پروژه های آبخیزداری در مقایسه با مزایای اقتصادی و زیست محیطی آن ها، به ویژه در بلندمدت، کاملا توجیه پذیر است. این مقاله همچنین به بررسی چالش ها و موانع اجرای این پروژه ها در ایران و ارائه راهکارهایی برای بهبود اثربخشی آن ها پرداخته و توصیه هایی برای سیاست گذاران و برنامه ریزان منابع طبیعی کشور ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

پروژه های آبخیزداری ، تحلیل هزینه-فایده ، کاهش خطر سیل ، توسعه پایدار ، مدیریت منابع آب ، ایران ، ارزیابی اقتصادی.