بررسی و تحلیل آب در باغهای موجود در نگاره های مرقع گلشن

آب به عنوان یکی از مهمترین عناصر موجود در طبیعت، در تمامی فرهنگهای بشری از تقدس و احترام ویژه ای برخوردار است و انسان از همان نخستین روزهای تاریخ به درستی دریافت که استمرار و حیات و زندگی، زایندگی و زمین و... به آن وابسته است و از همین روست که تمامی تمدنهای بزرگ بشری در کنار رودهای عظیم شکل گرفتند. هنر نگارگری در ایران، هنری است که از فطرت پاک هنرمند نقاش نشات میگیرد که با الهام از باورها و اعتقادات و طبیعت اطرافش هنر خویش را متبلور میسازند. هنرمند با دخل و تصرف در طبیعت و با الهام از افسانه ها و ادبیات غنی ایران تصاویر ذهن خویش را در قالب نگاره هایی عمیق به تصویر میکشد. از میان عناصر موجود در طبیعت، آب در هنر نگارگری جایگاه وسیعی در اعتقادات و فرهنگ مردم ایران داشته است. در دوره بعد از اسالم، هنر ایران معنویتی ملکوتی یافته و نقاشی ایرانی از تجسم فراتر رفته و فضا و مکان، تصویری نمادین از باغ بهشت میشوند و سرشار از نور الهی می گردند. آب نیز که از جنس نور است در بیشتر نگارهها حضور یافت. مرقع گلشن اثر برجسته هنرمندان ایرانی و هندی دربار گورکانی دوره صفوی است که نگارههای آن حالت داستانی و روایی دارد. روش پژوهش در این تحقیق توصیفی تحلیلی است که با مشاهده نگارههای موجود در این اثر هنری قرن یازدهم ه.ق به بررسی عنصر آب در این نگاره ها پرداختیم و در پی چگونه می« یافتن پاسخ برای این پرسش هستیم کهتوان نماد آب را در نگاره های مرقع گلشن با عنصر آب در باغهای. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می»ایرانی مرتبط دانست؟دهد که حضور آب در مرقع گلشن (با توجه به موقعیت و نوع) از همان نمادها و موقعیت آب در باغهای ایرانی پیروی می کند و نماد زندگی، زایش، جوشش و حرکت است و زندگی اطراف مکانهایی که آب در وجود دارد بچشم می خورد و به نوعی زندگی در آثار حول محور حرکت آب است.

کلیدواژه ها:

آب ، باغ ایرانی ، نگارگری ، مرقع گلشن