رابطه مشترک معماری پایدار و معماری سنتی در فلات مرکزی ایران از منظر هویت و پایداری محیط زیستی

امروزه یکی از معضلاتی که گریبانگیر جامعه ایران شده، مسئله بی هویتی بوده که معماری نیز از گزند آن در امان نمانده است. مضاف بر این مسئله، تخریب منابع طبیعی و آسیب های جبران ناپذیر محیط زیستی که در دهه های اخیر با سرعتی بیش از پیش در حال پیشروی است، عامل ایجاد نگرانی های بسیاری شده است. بهره گیری از معماری پایدار به عنوان یکی از مهمترین راهکارها برای حل این مسئله شناخته شده و کشورهای جهان برای رسیدن به این امر و استفاده از عناصر طبیعی در حال تعامل اند. بهینه سازی مصرف انرژی و ارائه راهکارهایی در راستای هویت مند کردن ساختمان های شهر، یک امر ضروری بوده و این مهم با رعایت ضوابط معماری و شهرسازی، توجه به فرهنگ و هویت هر منطقه و استفاده مناسب از اقلیم منطقه و بهره گیری از انواع انرژی های تجدیدپذیر، قابل دستیابی است. این درحالی است که معماری سنتی ایران به ویژه در نواحی گرم و خشک دارای مثال های متعددی است که معمار ضمن توجه به مسائل زیباشناختی و هویتی، با ظرفیت های طبیعی و اکولوژیک بستر خود نیز منطبق شده و باعث ارتقاء کیفیت محیطی شده است. تکنیک های به کار رفته در این معماری در واقع بسیاری از مفاهیم نوین در عرصه پایداری را در بر می گیرد و از این رو می توان آن را جلوه ای از معماری پایدار دانست. در این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و تدابیر تفسیری-تاریخی، ارکان و ویژگی های معماری بومی ایران در اقلیم گرم و خشک و اصول معماری پایدار بررسی شده و در نهایت، امکان تلفیق این دو رویکرد برای ارتقای هویت و پایداری در معماری معاصر فلات مرکزی ایران تحلیل و تبیین می گردد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و استفاده از اسناد و متون تاریخی صورت گرفته است.

کلیدواژه ها:

معماری پایدار ، معماری سنتی ، اقلیم گرم و خشک ، هویت معماری ، محیط زیست