تاثیر ترس از شکست بر عملکرد تحصیلی

ترس از شکست یکی از عوامل روان شناختی مهمی است که می تواند تاثیرات عمیقی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان داشته باشد. این احساس منفی، معمولا در اثر فشارهای درونی و بیرونی، مانند توقعات والدین، انتظارات معلمان، و مقایسه های اجتماعی به وجود می آید و سبب بروز اضطراب، کاهش انگیزه، و افت تحصیلی می گردد. افراد مبتلا به ترس از شکست، اغلب از امتحان دادن، سخنرانی در کلاس یا حتی شروع پروژه های جدید اجتناب می کنند، چرا که شکست را معادل با کاهش ارزش شخصی می دانند. این وضعیت به مرور باعث کاهش اعتمادبه نفس، دوری از فعالیت های علمی، و در نهایت افت عملکرد تحصیلی می شود. مطالعات متعددی نشان داده اند که ترس از شکست با سطوح بالاتر استرس تحصیلی، اضطراب امتحان، و کاهش مهارت های مقابله ای همراه است. در واقع، این ترس نه تنها مانع پیشرفت علمی فرد می شود، بلکه بر سلامت روانی او نیز اثرگذار است. در سوی دیگر، دانش آموزانی که از حمایت عاطفی مناسبی برخوردارند، کمتر درگیر این ترس می شوند و عملکرد تحصیلی بهتری از خود نشان می دهند. نقش معلم در کاهش یا افزایش این ترس نیز قابل توجه است؛ معلمانی که فضای امن، حمایتی و غیرقضاوتی ایجاد می کنند، موجب کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس دانش آموزان می شوند. در این مقاله، تلاش شده است با استفاده از منابع علمی و پژوهش های میدانی، رابطه ی مستقیم میان ترس از شکست و عملکرد تحصیلی تحلیل شود. همچنین، راهکارهایی مانند آموزش مهارت های مقابله ای، حمایت روانی، اصلاح نظام ارزشیابی و ارتقای مهارت های معلمان در مدیریت کلاس، برای کاهش این ترس پیشنهاد شده است. هدف اصلی این پژوهش، کمک به ارتقای سلامت روانی و تحصیلی فراگیران از طریق شناسایی و کاهش موانع روان شناختی یادگیری است.

کلیدواژه ها:

ترس از شکست ، عملکرد تحصیلی ، اضطراب امتحان ، استرس تحصیلی ، سلامت روان ، خودکارآمدی ، حمایت عاطفی ، انگیزه تحصیلی ، ارزیابی آموزشی ، مهارت های مقابله ای.