پرورش تفکر انتقادی در کودکان ودانش آموزان

تفکر انتقادی به عنوان مهارتی راهبردی در قرن بیست ویکم، توانایی تحلیل، ارزیابی و استنتاج منطقی را در مواجهه با اطلاعات متعدد و گاه متناقض فراهم می آورد. این مقاله با بررسی مبانی نظری پیاژه و ویگوتسکی، ویژگی های متفکر انتقادی و ضرورت پرورش آن در کودکان و دانش آموزان، راهبردها و روش های موثر آموزشی را معرفی می کند. بر این اساس، پرسشگری باز، یادگیری فعال، بحث و مناظره گروهی و بازخورد هدفمند به عنوان ارکان اصلی در فرآیند آموزشی مطرح شده اند. همچنین، فعالیت های عملی از قبیل بازی های فکری، داستان پردازی انتقادی و تمرین های «چه-اگر…؟» در تقویت مهارت های تحلیل و حل مسئله مورد بحث قرار گرفته اند. نقش معلم و والدین در ایجاد محیط حمایت کننده، مدل سازی رفتار نقادانه و تشویق به پرسشگری فعال یادآوری شده و ابزارهای کمی و کیفی سنجش تفکر انتقادی مانند مقیاس واتسون و گولد معرفی شده اند. در پایان، چالش های فرهنگی و ساختاری پیش روی این فرآیند بررسی و راهکارهایی برای غلبه بر آن ارائه گردیده است. نتایج نشان می دهد که به کارگیری راهبردهای هدفمند آموزشی و مشارکت فعال خانواده ها، زمینه ساز رشد تفکر انتقادی و توانمندسازی نسل آینده خواهد بود.

کلیدواژه ها:

تفکر انتقادی ، پرورش مهارت های تحلیلی ، یادگیری فعال ، پرسشگری باز ، بازی های فکری ، ارزیابی آموزشی ، نقش والدین و معلم