بررسی دوسویه «آگاهی کلی» و «تالم وجودی» در ارجاع به خودشناسی بر مبنای فلسفه ملاصدرا

نظریه «خودشناسی» از جمله اندیشه های بنیادین در فلسفه ملاصدرا است که توامان نگرش های فلسفی و بینش های عرفانی او را پیوند می زند. در این باره، می توان در رابطه با ضرورت و اهمیت خودشناسی ذیل پروژه «فلسفی زیستن» نیز تامل کرد؛ بر همین اساس، پرسش مقاله این است که خودشناسی چه نسبتی با فلسفی زیستن دارد؟ یا به عبارت بهتر، چگونه مقولههای مهم فلسفی و امور زندگی روزمره می توانند فلسفه پژوه را به سوی الزام به خودشناسی سوق دهند؟ فرضیه مقاله نیز این است که اساسا، خودشناسی را باید بنیاد و شرط اقدام به زیست فلسفی به حساب آورد. در این میان، دو مقوله بیش از همه ضرورت و اهمیت این موضوع را آشکار می کنند؛ یکی، آگاهی های کلی و دیگری، تالمات وجودی. دو سویه «آگاهی کلی» و «تالم وجودی» نه فقط پدیده خودشناسی را ضرورت می بخشند، بلکه توامان موجب قوام آن نیز می شوند؛ آگاهی کلی به مثابه یک جنبه معرفتی، از آن نظر که ماهیت آگاهی همواره به هستی مدرک حواله می دهد و اینکه حقیقت آگاهی نیز فقط در بستر خودشناسی و برای خود-شناخته آشکار می شود و تالم وجودی به مثابه یک جنبه روانی، از آن نظر که ماهیت تالم همواره در تجربه بی واسطه من پناه می گیرد و در بستر آن است که حضور من که بایسته تحقق آرامش در زیست فلسفی است، محقق می شود.

کلیدواژه ها:

فلسفی زیستن ، علیت ، نارضایتی ، علم حضوری ، خودسازی