فهم دیگری و بیناسوبژکتیویته: سارتر و مرلوپونتی

در زمانه کنونی ما، گفتمان قدرت و دیگری­سازی چنان بر روابط بیناسوبژکتیویته سیطره یافته است که به تمام لایه­های زندگی اجتماعی، سیاسی، دینی و حتی زیست ساده انسان نفوذ کرده است. سیطره چنین نیرویی چنان گسترده و پیچیده شده است که گویی نیروی محرکی جز آن در زندگی انسان معاصر وجود ندارد. به نظر می رسد در تعریف دیگری و روابط بیناسوبژکتیویته با نوعی آپوریا روبهرو هستیم که در آن، رابطه سوژه با دیگری کماکان مبهم و پیچیده است. بر پایه این خطوط، ضروری است تا پژوهش­­های جدید با جدیت و اهمیتی بیشتر، مناسبات بیناسوبژکتیویته معاصر و وجوه مختلف مفهوم دیگری­ در آن را بررسی کنند. سارتر و مرلوپونتی از مهم­ترین متفکرانی هستند که روابط بیناسوبژکتیویته را تحلیل و جایگاه و نقش دیگربودگی را در این روابط برجسته کرده­اند. مدعا و یافته اصلی پژوهش حاضر این است که روابط ما با دیگری بر تنشی متعادل میان روابط تاملی و پیشاتاملی، تعارض و تعامل، حفظ فردیت و انحلال مرزهای میان خود-دیگری متکی است. این تنش ها پیش از آنکه مفاهیمی برساخت­گرایانه باشند که نیازمند تدبیر و چاره باشند، صرفا جنبه های ذاتی روابط بیناسوبژکتیویته هستند. کنش بیرونی و ساختار جبری نهادها و گفتمان قدرت و نقش ویرانگر آن ها در منقادسازی سوژه را نمی­توان نادیده گرفت؛ اما همزمان با عدول از برخی از تفاوت های سوژه و دیگری و تمرکز بر عاملیت و کنش­گری سوژه، ضروری است تا جهت یابی جریان ها و رویدادهای بیناسوبژکتیویته را آمیزه و ملغمه ای از این دو رویکرد دانست.

کلیدواژه ها:

دیگری ، بیناسوبژکتیویته ، آگاهی ، بدن مندی ، سارتر و مرلوپونتی