شناسایی، آنالیز و رتبه بندی ریسک های موجود در حوادث شغلی آتش نشانان با استفاده از روش JSA و ANP

هدف از انجام پژوهش، شناسایی و آنالیز حوادث شغلی آتش نشانان ایستگاه های تحت پوشش منطقه ۲۰ شهر تهران است که به روش JSA و ANP انجام شده است. روش پژوهش کاربردی از نوع ترکیبی است که با تحلیل حوادث شغلی رخ داده از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ با استفاده از کاربرگ های ارزیابی ریسک JSA و نرم افزارهای Superdecision۳.۲، SPSS۲۶ و EXCEL۲۰۱۹ تحلیل شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه ی محقق ساخته در قالب کاربرگ ارزیابی ریسک تدوین شده است. روایی پرسشنامه ازنظر خبرگان و شاخص CVR مقدار ۳۷/۰ به دست آمد و پایایی آن در یک آزمون مقدماتی (با ۲۰ نفر) و آلفای کرونباخ ۸۸۷/۰ محاسبه شد. جامعه آماری پژوهش از بین ۲۶۸ نفر از آتش نشان، طبق فرمول کوکران ۱۵۸ نفر از طریق کاربرگ ارزیابی ریسک انجام شده است. روش نمونه گیری به صورت ساده و حجم نمونه گیری با استفاده از جدول مورگان، ۱۵۲ نفر محاسبه شد. تلفیق نتایج تحلیل ریسک ها به روش JSA و ANP نوآوری پژوهش است. یافته ها حاکی از آن است که ۱۴ مورد از ریسک های غیرقابل قبول با عدد ریسک بیشتر از ۱۲ برای ۴ عنوان شغلی شناسایی شد. همچنین درصد ریسک های غیرقابل قبول، نامطلوب و قابل قبول به ترتیب ۳/۴۱، ۳/۳۷ و ۲۲ درصد است. رتبه بندی ریسک ها در نرم افزار سوپردسیژن به ترتیب اوزان نهایی شامل: استرس کمبود نیرو (A۵) با وزن ۲۴/۰، برخورد خودروهای عبوری با آتش نشانان (A۲) با وزن ۱۶/۰ و دودگرفتگی (A۱) با وزن ۱۱/۰ تعیین شد. نتایج نشان می دهد که بیشترین احتمال وقوع ریسک های غیرقابل قبول در محل عملیات است و از مهم ترین اقدامات کنترلی برای کاهش سطح ریسک: ارزیابی دقیق صحنه، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی و ایمن سازی صحنه حادثه است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک ، JSA ، ANP ، ایمنی ، آتش نشانی تهران