تحلیل فقهی حقوق دیجیتال و هوش مصنوعی در اسلام

با گسترش فضای دیجیتال و هوش مصنوعی، چالش های فقهی و حقوقی نوینی در جوامع اسلامی پدید آمده که نیازمند بررسی های دقیق و اجتهادی می باشند. این مقاله با رویکردی تطبیقی و تحلیلی، سعی در تبیین مسائل حقوق دیجیتال و فناوری هوش مصنوعی در پرتو آموزه های فقه اسلامی دارد. سوالات اصلی مقاله حول محورهای مشروعیت استفاده از هوش مصنوعی، مسوولیت حقوقی تولیدکنندگان و کاربران، حریم خصوصی در فضای دیجیتال و امکان سنجی تطبیق اصول کلی فقه با این پدیده های نوین شکل می گیرد. در این مسیر، با بهره گیری از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوایی منابع فقهی، نظریات علما، و اسناد حقوقی مرتبط، تلاش شده است تا چارچوبی اجتهادی برای مواجهه با تحولات دیجیتال و هوش مصنوعی ارائه گردد. یافته ها حاکی از آن است که اصول کلی فقه اسلامی مانند اصل عدم، قاعده لاضرر، قاعده اتلاف و نیز قواعد امر به معروف و نهی از منکر، قابلیت تطبیق بر بسیاری از ابعاد حقوق دیجیتال را دارند. با این حال، نیاز به اجتهاد پویا و هم افزایی میان فقها و متخصصین فناوری امری ضروری است. در نهایت، مقاله با ارائه راهکارهایی جهت تدوین سیاست های شرعی در مواجهه با فناوری های نوین به پایان می رسد.

کلیدواژه ها:

فقه اسلامی ، حقوق دیجیتال ، هوش مصنوعی ، حریم خصوصی ، مسوولیت حقوقی ، اجتهاد ، قاعده لاضرر