بررسی ادله ی قرآنی مبنی بر نفی کلیت عدالت صحابه ی پیامبر (ص)

قاطبه اهل سنت، تک تک صحابه را عادل دانسته و آن ها را از هر گونه خطا و اشتباه دور می دانند. این گروه از مسلمین نه تنها هرگونه جرح وتعدیل را در رابطه با اصحاب رد می کند، بلکه گاه آن ها را تا درجه عصمت نیز پیش می برند. بررسی و تحلیل آیاتی که کلیت نظریه عدالت صحابه را به صراحت منتفی می کند، از رسالت های اصلی این نوشتار است. در مقابل آیاتی که اهل سنت برای اثبات عدالت صحابه به آن ها استدالل نموده اند، آیات فراوانی در قرآن کریم هست که اثبات می کند، چندین گروه از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) را نمی توان عادل و باتقوا شمرد و آیات ستایشگر اهل عدالت و تقوا هم شامل اینان نمی شود، وگرنه در مفهوم آیات تناقض پیش می آید. قرآن کریم در سوره های توبه، احزاب و منافقون، به توبیخ و سرزنش برخی از صحابه به عنوان اطرافیان و همراهان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) که از فرمان خدا و رسولش تخلف ورزیده اند با عنوان منافقان می پردازد؛ این منافقان، صفات ناپسند دیگری نیز دارند از جمله: دروغ گفتن، عیب جویی و تمسخر آیات خدا ، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) و مومنان، دو دلی و سرگردانی، تظاهر به اوصاف فریبنده، ترسویی و بزدلی، بهانه تراشی در هنگام جهاد، سستی در انجام واجبات الهی، خودبرتربینی، مخالفت با رسول الله (صلی الله علیه و آله) و ... . در این مقاله از شیوه تحلیلی - توصیفی استفاده شده است که در آن مطالب از منابع معتبر تفسیری و حدیثی فریقین به شکل مستند استخراج گردیده و نظریات موجود در این باب با محوریت آیات قرآن، روایات صحیحه و حقایق تاریخی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در کنار آن برای آشنایی بیشتر با منابع از نرم افزارهای مربوطه در حوزه تفسیر و حدیث نیز استفاده گردیده است و در نهایت دیدگاه سازگار با آیات، تفاسیر و واقعیت های تاریخی به عنوان دیدگاه برتر و حق در مسئله، انتخاب و در جهت اثبات آن در حد توان تالش شده است.

کلیدواژه ها:

ادله قرآنی ، نفی کلیت ، عدالت ، صحابه