تشکیالت نظامی سلطان مسعود غزنوی از خالل تاریخ بیهقی

از سیاست های مسعود غزنوی در تشکیالت نظامی اش تنوع نژادی سپاهیان بود. او در سپاه خود از هندیان، ترکان و کردها استفاده می کرد تا بتواند سپاه را بهتر کنترل کند. او به ترکان به خاطر وفاداریشان اعتماد بیشتری داشت. در رده بندی ارتش مسعود، پیاده نظام که پیاده به جنگ می رفتند و سواره نظام که سوار بر اسب بودند و پیل سواران که بر پیل های پرهیبت می نشستند و جنگ افزار نظامیان کمان و گرز و نیزه بود و نیم تنه ی زره ای بر تن می کردند و سپرهایی که روکش فلزی یا پوستی داشت به دست می گرفتند. و دیوان عارض هم تنظیمات سپاه و پرداخت مستمری آنها را رسیدگی می کرد و تعداد سپاهیان مسعود هم بنا بر قول بیهقی سی تا چهل هزار نفر بودند. مسعود نیز در ابتدا در جنگاوری پرقدرت بود ولی رفته رفته ناکارآمدتر گشت و سپاهیان را رها کرد آنها هم سر به شورش برداشتند و همه ی این عوامل و عوامل دیگر منجر به شکست او در مقابل سلجوقیان شد. و هنگامی که او را تشویق به استقامت در دندانقان در مقابل سلجوقیان کردند گفت "در مرو گرفتیم و در مرو بشد".

کلیدواژه ها:

سپاه ، دیوان عارض ، جنگاوری ، بیهقی ، پیاده نظام ، سواره نظام