بررسی نقش مولفه های کالبدی محیط در اجتماع پذیری مجتمع های مسکونی به کمک نظریه چیدمان فضا (نمونه موردی: مجتمع های مسکونی شهر پردیس)

با گسترش جوامع انسانی و ارتقاء نیازهای اجتماعی بشر برای زندگی بهتر و همچنین محدودیت های فضای واحد های مسکونی برای تامین برخی از این نیازهای اجتماعی، ضرورت حضور در فضاهای جمعی مجتمع ها و محیط های مسکونی برای انجام برخی از فعالیت های انسانی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. فضاهای باز مجتمع های مسکونی؛ به دلیل دارا بودن امنیت و محصوریت الزم و دارا بودن عملکردهای مختلف زمینه مناسبی را برای برقراری تعاملات اجتماعی فراهم می کند. در نتیجه توجه به ابعاد اجتماعی فضا در طراحی مجتمع های مسکونی و یافتن ارتباط بین کیفیت های فضایی و مفاهیم اجتماعی ازجمله اجتماع پذیری، در موفقیت این فضاها از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از مقاله حاضر بررسی چیدمان فضایی و ارتباطات فضایی موجود در مجتمع های مسکونی معاصر و رابطه آن با کیفیت و مفاهیم اجتماعی نظیر اجتماع پذیری، در این مجموعه ها می باشد. در این پژوهش ارتباط دوسویه کالبد فضایی مجتمع مسکونی و روابط اجتماعی، به روش کیفی و ترکیبی و با ارزیابی میزان اجتماع پذیری افراد در فضای باز تحت تاثیر قابلیت های کالبدی قلمروهای عمومی انجام می شود. بدین ترتیب از روش های توصیفی-تحلیلی و استدالل منطقی و در نهایت همبستگی استفاده می شود. هم چنین در شرح این مراحل و فرآیندهای انجام پژوهش از ابزارهای مشاهده، مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و شبیه سازی شاخص های ارتباط، هم پیوندی و عمق سه نمونه مجتمع مسکونی شهر جدید پردیس استفاده می شود. در فرآیند شبیه سازی از نرم افزار تخصصی نحو فضا، برای رسیدن به تحلیلی جامع و دقیق استفاده شده است. با به کارگیری نتایج حاصل از گراف های تصویری فضاها و بررسی پارامترهای هم پیوندی، ارتباط و عمق، همچنین ثبت مشاهدات و تحلیل مولفه های اجتماع پذیری در نقاط کانونی موردهای مطالعاتی، عوامل موثر بر موفقیت این فضاها در شکل گیری تعاملات اجتماعی استخراج شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در تحلیل اجتماع پذیری فضای کالبدی مجتمع های مسکونی روش های کمی و کیفی مکمل یکدیگرند و چیدمان فضایی مناسب بر اجتماع پذیری فضاهای باز تاثیرگذار است. گونه های با پیکره بندی محیطی از حداکثر میزان هم پیوندی، اتصال و اجتماع پذیری برخوردارند.

کلیدواژه ها:

مجتمع های مسکونی ، اجتماع پذیری ، نحو فضا ، عمق فضا ، هم پیوندی فضا