بررسی علل ضعف دیوان وزارت در دوره خوارزمشاهیان

یکی از مهمترین مقامات و پست ها برای وجود هر حکومت و دولت وجود نهاد وزارت میباشد. حکومت خوارزمشاهیان بعدازآنکه در دوره آتسز خوارزمشاهی توانست خود را از تابعیت مستقیم حکومت سلجوقیان بهواسطه مرگ سلطان سنجر در بیاورد شروع به تصرف مناطقی برای گسترش قلمرو خود نمود و برای اداره این نواحی نیاز شد که یک دستگاه اداری بزرگ را ایجاد کند. منصب وزارت یکی از اصلیترین ارکان حکومت خوارزمشاهیان ب ود و تا جایی که میشد سلطان آتسز توانست این دستگاه را گسترش داد. شخصی که میخواست به این مقام برسد در ابتدا باید در دیوان های پایین مشغول به فعالیت میشد و بعداز آنکه لیاقت خود را نشان میداد به منصب وزارت می رسید؛ زیرا بار اصلی حکومت بر منصب وزارت بود. در این دوره بهمانند دوره های قب ل منصب وزارت مخصوص طبقه خاصی نبود بلکه این مقام براساس استعداد و لیاقت افراد به آنان واگذار میشدهاست، بعضا در دورهای منصب وزارت در خاندان ها موروثی میشدهاست. از آن جایی که تاکنون به منصب وزارت و اهمیت این مقام پرداخته شدهاست، در این پژوهش سعی بر آن شده که با توجه به منابع موجود کتابخانهای به بررسی دلایل ضعف این نهاد از جمله دخالتهای سالطین، دخالت های ترکان خاتون و همچنین نصب افراد ناالیق در پست وزارت پرداخته شود. حکومت خوارزمشاهیان بهواسطه ضعف نهاد وزارت نتوانست تصمیم صحیحی در باب حمله مغوالن اتخا ذ کند و سرانجام حکومت خوارزمشاهیان در پی حمله ویرانگر مغوالن سقوط کرد.

کلیدواژه ها:

خوارزمشاهیان ، منصب وزارت ، سلطان محمد ، ترکان خاتون ، افراد ناالیق