مطالعه تطبیقیخیار رویت و تخلف وصف و مبانی آن در فقه اسلامی و حقوق ایران

درباره مفهوم خیار رویت و تخلف وصف در بین مذاهب اسلامی اختالف است. در برخی مذاهب مانند فقه حنفی و مالکی، خیار رویت در عرض خیار تخلف از وصف قرار دارد و دو خیار مستقل از یکدیگرند. در مقابل، بنا بر نظر مشهور در سایر مذاهب فقهی، بهویژه فقه امامیه، خیار رویت به علت تخلف از اوصاف مورد معامله به وجود میآید و رویت مبیع پس از عقد پرده از این واقعیت برمیدارد. نویسندگان قانون مدنی ایران از این دیدگاه پیروی کردهاند و احکام خیار رویت و تخلف وصف را زیر یک عنوان و باهم آوردهاند. افزون بر این، درباره مبنای خیار رویت و تخلف وصف در نوشتههای فقه و حقوق اختالف است: گروهی، قاعده نفی غرر را مبنای ایجاد خیار رویت میدانند و برخی نویسندگان به قاعده الضرر است ن اد کردهاند. دسته دیگر، مبنای خیار رویت را مخلوطی از اصل الضرر و حکومت اراده تلقی کردهاند. این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش کیفی(توصیفی - تحلیلی) انجام شده و هدف آن مطالعه تطبیقی خیار رویت در فقه مذاهب اسلامی و تایید اتحاد مفهوم خیار رویت و تخلف از وصف است. مفهوم تخلف از وصف بر مبنای اصل حاکمیت اراده استوار شده و در مبحث اشتباه در انعقاد قرارداد ها مطالعه می شود. بر اساس قاعده فقهی - حقوقی(العقود تابعه للقصود »تبعیت عقد از قصد « )، چنانچه مورد معامله با اراده مشترک طرفین منطبق نباشد، قرارداد الزمالوفا نیست. هر چند نقص در مالیت آن نباشد. از این جا استقالل خیار تخلف وصف از خیار عیب و خیار غبن آشکار می شود.

کلیدواژه ها:

رویت ، فسخ ، غرر ، اشتباه ، تخلف وصف