انواع نبرد در افسانه های خراسان جنوبی و مقایسه آن با افسانه های ایران

نبرد که ابتدا کنشی زیستی و روانی برای حفظ حیات انسان بود، با پیچیده تر شدن حیات اجتماعی بر همه ساحت های زیستی انسان نظیر اقتصاد، دین، آیین، سیاست، تفریح و جز آن حاکم شد. گستردگی این کنش و واکنش های خصومت آمیز و نقش آن در زندگی را می توان به وضوح در افسانه ها که از مهم ترین اسناد بازمانده از حیات اجتماعی انسان هستند، مشاهده کرد. در افسانه ها نبرد به اعتبار طرفین، دلیل، انگیزه، نوع، دست آورد، نتیجه و جز آن قابل تحلیل است، اما نباید فراموش کرد که افسانه های هر منطقه تابع شرایط جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی آن منطقه هستند. در این پژوهش طرفین نبرد، که مهم ترین پایه آن است، با روش توصیفی- تحلیلی در افسانه های خراسان جنوبی بررسی شده اند. برای دریافت بهتر ماهیت، انواع و ویژگی های این افسانه ها و نیز دستیابی به درک صحیح تر این ویژگی ها، در هر بخش، نگاهی کوتاه به افسانه های ایران نیز شده است. با توجه به این تحقیق طرفین نبرد در افسانه های ایران عبارتند از: انسان- انسان، انسان- نفس، انسان- حیوان، انسان- گیاه، انسان- موجودات خیالی، انسان- شیء، انسان- عناصر طبیعی، غیر انسان- غیر انسان. نبرد انسان با انسان، حوزه های گسترده ای را از عشق و ازدواج تا نبردهای خانوادگی و غیر خانوادگی بین سطوح مختلف اجتماع در بر می گیرد. نبرد غیر انسان- غیر انسان نیز با طرفین زیر در افسانه ها قابل مشاهده است: دیو/ غول- دیو/ غول، دیو/ غول- حیوان، حیوان- حیوان، حیوان- غیرجاندار/ گیاه، غیرجاندار- غیرجاندار، حیوان/ غیرجاندار -عناصر طبیعی. با مقایسه افسانه های ایران با خراسان جنوبی می توان دریافت که در افسانه های خراسان جنوبی روابط خانوادگی کم تنش تر و با استحکام و دوام بیشتری هستند. برخی از نبردها مانند نبرد با نفس، ستیز غیر جانداران و ستیز حیوان- غیر جاندار/ گیاه در افسانه های خراسان جنوبی نمونه ای ندارند. این امر احتمالا حاکی از عدم وجود پیچیدگی و سادگی در روایت و تفکر افراد در خراسان جنوبی است.

کلیدواژه ها:

نبرد ، کشتی ، افسانه های ایرانی ، ادبیات عامه ، خراسان جنوبی