بررسی تاثیر شوری خاک و کیفیت آب بر عملکرد بنه های دختری زعفران با استفاده از مدل گیاهی و اندازه گیری میدانی

زعفران با توجه به نیاز آبی کم و ارزش اقتصادی بالا یکی از گیاهان مهم برای کاشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. شوری خاک و آب در این نواحی که با کمبود آب نیز روبه رو هستند، از عوامل کاهش عملکرد محصولات کشاورزی است. نرم افزار AquaCrop در پژوهشی در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد برای شبیه سازی رطوبت خاک، زیست توده و سطح سایه انداز در طول فصل رشد زعفران دوساله، واسنجی شد. بر همین اساس، پژوهش حاضر به منظور واسنجی نرم افزار AquaCrop برای شبیه سازی تغییرات شوری خاک برای زعفران دوساله در مزرعه ذکرشده، صورت گرفت. بدین منظور مقادیر شوری خاک در طول فصل رشد با تفکیک زمانی بالا اندازه گیری شد. شاخص های آماری محاسبه شده میان مقادیر اندازه گیری شده و شبیه سازی شده شوری خاک نشان از دقت بالای این نرم افزار در شبیه سازی تغییرات شوری خاک برای گیاه زعفران داشت. سپس نرم افزار AquaCrop واسنجی شده برای بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری در آبیاری زعفران و هم چنین شوری اولیه خاک بر میزان عملکرد بنه دختری به کار گرفته شد. نتایج حاصل از مدل سازی رشد گیاه در شرایط شوری نشان داد در شرایط عدم شوری اولیه در خاک (۵/۰ دسی زیمنس بر متر)، افزایش شوری آب آبیاری از ۱ دسی زیمنس بر متر به ۴ دسی زیمنس بر متر، سبب ۷/۳ درصد کاهش وزن بنه دختری و همچنین در صورت وجود شوری اولیه ۲ دسی زیمنس بر متر در خاک، افزایش شوری آب آبیاری از ۱ دسی زیمنس بر متر به ۴ دسی زیمنس بر متر، سبب ۲۳ درصد کاهش وزن بنه دختری در انتهای فصل رشد می شود. در این پژوهش اثر خاک پوش آلی بر عملکرد بنه دختری زعفران در شرایط شوری خاک و آب نیز بررسی شد. جهت بررسی تاثیر استفاده از خاک پوش در شرایط شوری آب و خاک، بر عملکرد بنه دختری و بهره وری آب تبخیر تعرق یافته، سه سطح خاک پوش آلی ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد در نظر گرفته شد. نتایج حاکی از آن بود که استفاده از خاک پوش آلی با پوشش ۱۰۰ درصد در شرایط شوری اولیه خاک ۲ دسی زیمنس بر متر و شوری آب آبیاری ۴ دسی زیمنس بر متر، سبب بهبود عملکرد بنه دختری به میزان ۴۶ درصد نسبت به شرایط بدون خاک پوش در شرایط شوری ذکر شده است.

کلیدواژه ها:

AquaCrop ، زعفران ، شوری ، خاک پوش آلی