تاثیر واحدهای سنگی و نقش سیالات گرمابی بر غلظت عناصر در منابع آب زیرزمینی منطقه جنوب شرق سلماس

ویژگی های هیدروژئوشیمیایی اطلاعات زیادی در خصوص منشا آب، تاثیر سنگ های دربرگیرنده، فرآیندهای هیدروشیمیایی غالب و غیره ارائه می دهد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر واحدهای سنگی مختلف و نقش سیالات گرمابی بر افزایش غلظت عناصر در منابع آب زیرزمینی منطقه جنوب شرق سلماس است. به این منظور از منابع آب زیرزمینی انتخابی نمونه برداری انجام شد و بر اساس نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی نمونه ها به بررسی تاثیر واحدهای سنگی و سیالات گرمابی پرداخته شد. مطالعات هیدروشیمی نشان داد که منابع آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه عمدتا دارای تیپ Ca-HCO۳ و Na-HCO۳ بوده و غلظت برخی از عناصر در ترکیب شیمیایی آن ها نسبت به آب های معمولی بسیار بالاتر است، به طوری که غلظت آرسنیک و بور در برخی از نمونه ها به ترتیب به ۶۳۲۰ میکروگرم بر لیتر و ۶۴۴ میلی گرم بر لیتر می رسد. بررسی ها نشان می دهد که سنگ های دگرگونی رخنمون یافته در منطقه (شامل شیست، آمفیبولیت و به خصوص گنایس های تورمالین دار) به دلیل رهاسازی عنصر بور (B) از کانی های تورمالین و میکا بر افزایش غلظت این عنصر در منابع آب درگیر تاثیرگذار بوده اند. علاوه براین، در محل هایی نظیر چشمه آبگرم ایستی سو به دلیل حضور توده های گرم ماگمایی در اعماق، پتانسیل بسیار بالایی برای ورود برخی عناصر به منابع آبی دیده می شود. به طوری که بالا بودن غلظت برخی از عناصر شاخص از قبیل As، W، B و Cl می تواند به جدایش آن ها از سامانه ماگمایی و گرمابی مرتبط باشد که این امر منجر به ایجاد آلودگی گسترده در آب های گرم و سطحی منطقه شده است.

کلیدواژه ها:

چشمه ، سلماس ، واحدهای سنگی ، سیالات گرمابی ، منابع آب زیرزمینی