بررسی نقش هوش مصنوعی در توسعه سواد دیجیتال معلمان در نظام های آموزشی نوین

پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش هوش مصنوعی در توسعه سواد دیجیتال معلمان در نظام های آموزشی نوین انجام شد. این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی با رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) بود که با مشارکت ۳۸۰ معلم و ۲۵ متخصص حوزه فناوری آموزشی از ۱۰ استان کشور اجرا شد. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته، مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده سیستماتیک گردآوری و با استفاده از روش های آماری توصیفی-استنباطی و تحلیل مضمون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد میانگین سواد دیجیتال معلمان ۶۳ از ۱۰۰ است و همبستگی مثبت و معناداری (۷۲/۰=r) بین استفاده از هوش مصنوعی و سطح سواد دیجیتال وجود دارد. موثرترین ابزارهای هوش مصنوعی شامل سیستم های پیشنهادگر محتوا (۳۹/۰=β)، ابزارهای ارزشیابی هوشمند (۳۴/۰=β) و چت بات های آموزشی (۲۸/۰=β) بودند. تحلیل کیفی مصاحبه ها سه مضمون اصلی را آشکار کرد: موانع کاربرد (مقاومت در برابر تغییر، کمبود زیرساخت)، فرصت های توسعه دهنده (شخصی سازی آموزش، صرفه جویی زمانی) و الگوی پیاده سازی (آماده سازی، اجرا، توسعه). این پژوهش نتیجه می گیرد که هوش مصنوعی می تواند تحولی اساسی در ارتقای سواد دیجیتال معلمان ایجاد کند، اما موفقیت آن مستلزم برنامه ریزی راهبردی، تامین زیرساخت ها و فرهنگ سازی در سطح نظام آموزشی است.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، سواد دیجیتال ، معلمان ، نظام آموزشی نوین