بررسی تاثیر عوامل روان شناختی بر موفقیت سیاست های توسعه پایدار در ایران

با افزایش بحران های زیست محیطی و ضرورت حرکت به سوی توسعه ای پایدار، مشارکت فعال شهروندان به عنوان یکی از ارکان اصلی موفقیت سیاست های توسعه پایدار شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عوامل روان شناختی در موفقیت سیاست های توسعه پایدار در ایران انجام شده است. در این راستا، چهار عامل روان شناختی شامل نگرش مثبت نسبت به توسعه پایدار، ادراک خطر زیست محیطی، اعتماد اجتماعی و مسئولیت پذیری فردی مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی و با رویکرد کمی انجام شده است. جامعه آماری شامل شهروندان ایرانی در پنج استان کشور بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی، تعداد ۱۴۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته با طیف لیکرت پنج درجه ای بود که روایی آن به تایید خبرگان رسید و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (۸۷٪) تایید شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که میان تمامی متغیرهای روان شناختی (به جز اعتماد اجتماعی) با قصد مشارکت شهروندان در سیاست های توسعه پایدار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که در میان متغیرهای مورد مطالعه، مسئولیت پذیری فردی قوی ترین پیش بین قصد مشارکت در اقدامات توسعه محور است، در حالی که اعتماد اجتماعی تاثیر معناداری بر این قصد نداشت. این یافته ها بیانگر آن است که عوامل روان شناختی به ویژه باور فردی به تاثیرگذاری و درک تهدیدات زیست محیطی، نقشی اساسی در انگیزش شهروندان برای مشارکت ایفا می کنند. بر اساس یافته های تحقیق، پیشنهاد می شود برنامه های آموزشی و رسانه ای با هدف تقویت مسئولیت پذیری و نگرش مثبت در سطح جامعه طراحی و اجرا شوند. همچنین، بازسازی اعتماد عمومی از طریق شفافیت عملکرد نهادهای دولتی می تواند نقش مکملی در مسیر تحقق توسعه پایدار در ایران ایفا کند.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، روان شناسی محیط زیست ، نگرش زیست محیطی ، ادراک خطر ، مسئولیت پذیری فردی ، اعتماد اجتماعی ، مشارکت شهروندی