نقش بازی های تخیلی در تقویت هوش هیجانی کودکان ابتدایی

بازی های تخیلی به عنوان یکی از موثرترین ابزارهای یادگیری غیرمستقیم در دوران کودکی، نقش بسیار مهمی در رشد و پرورش ابعاد گوناگون روانی، شناختی، اجتماعی و هیجانی کودکان ایفا می کنند. هدف این پژوهش بررسی نقش بازی های تخیلی در تقویت هوش هیجانی کودکان در دوره ابتدایی است. هوش هیجانی، به عنوان توانایی درک، تنظیم، و استفاده از هیجانات برای تسهیل تفکر و مدیریت روابط اجتماعی تعریف می شود، و نقش بنیادینی در سازگاری روانی، موفقیت تحصیلی، تعاملات اجتماعی و سلامت روانی ایفا می کند. پژوهش حاضر با بهره گیری از منابع معتبر و به روز داخلی و بین المللی، با رویکردی تحلیلی و توصیفی، به تبیین رابطه میان ابعاد مختلف بازی های تخیلی و مولفه های هوش هیجانی پرداخته است.در بخش مبانی نظری، مفهوم بازی و به ویژه بازی تخیلی مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که این دسته از بازی ها به کودک امکان می دهند تا با ورود به نقش های گوناگون، احساسات مختلف را تجربه کرده و راهکارهایی برای ابراز و تنظیم آن ها بیابد. انواع بازی های تخیلی همچون بازی های نقش آفرینی، داستان سازی، بازی های نمایشی و ساخت جهان های خیالی، بستری غنی برای یادگیری مهارت های هیجانی فراهم می کنند.تحلیل تاثیر بازی های تخیلی بر مولفه های مختلف هوش هیجانی نشان می دهد که این بازی ها به طرز معناداری موجب تقویت خودآگاهی هیجانی، خودتنظیمی، همدلی، مهارت های اجتماعی و انگیزه درونی در کودکان می شوند. کودکان از طریق ایفای نقش های مختلف، می آموزند چگونه احساسات خود و دیگران را بشناسند، در موقعیت های پیچیده تصمیم گیری کنند و با دیگران به شیوه ای موثر ارتباط برقرار نمایند.در بخش شواهد تجربی، پژوهش های مختلفی در سطح داخلی و بین المللی مورد بررسی قرار گرفتند که همگی تاییدگر تاثیر مثبت و پایدار بازی های تخیلی بر هوش هیجانی کودکان هستند. این پژوهش ها با بهره گیری از روش های کمی و کیفی، نشان می دهند کودکانی که به طور مستمر درگیر بازی های تخیلی هستند، از مهارت های هیجانی و اجتماعی بالاتری برخوردارند.در بخش کاربردهای عملی، راهکارهایی برای مربیان و والدین ارائه شده است تا بتوانند از طریق برنامه ریزی، محیط سازی مناسب و تسهیل شرایط برای بازی های تخیلی، نقش موثری در رشد هیجانی کودکان ایفا کنند. همچنین بر اهمیت گنجاندن این بازی ها در برنامه های درسی و فوق برنامه مدارس ابتدایی تاکید شده است.نتیجه گیری کلی این پژوهش بر آن است که بازی های تخیلی نه تنها ابزاری سرگرم کننده بلکه بستری آموزشی و تربیتی برای پرورش هوش هیجانی کودکان محسوب می شوند. بهره گیری هدفمند از این بازی ها می تواند مسیر رشد سالم روانی و اجتماعی کودکان را هموار سازد و زمینه ساز تربیت نسلی توانمند، خودآگاه و همدل گردد.

کلیدواژه ها:

بازی های تخیلی ، هوش هیجانی ، کودکان ابتدایی ، مهارت های اجتماعی