پیش بینی رفتارهای فرانقش از طریق تعهد شغلی، وفاداری سازمانی، ادراک استرس، ادراک عدالت، وظیفه شناسی و انگیزش درونی اعضای هیئت علمی دانشگاه واسط عراق

مقدمه:این پژوهش با هدف پیش بینی رفتار های فرانقش از طریق تعهد شغلی، وفاداری سازمانی، ادراک استرس، ادراک عدالت، وظیفه شناسی و انگیزش درونی اعضای هیئت علمی دانشگاه واسط کشور عراق اجرا شد. روش بررسی: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه واسط در بهار و تابستان  سال ۱۴۰۳ (تابستان سال ۲۰۲۴) بودند. از جامعه آماری مورد اشاره و از طریق نمونه­گیری در دسترس تعداد ۲۵۰  نفر انتخاب و به پرسشنامه های رفتار های فرانقش (لی و آلن، ۲۰۰۲)، ادراک عدالت سازمانی (کالکوئیت، ۲۰۰۱)، انگیزش شغلی درونی (گگنه و همکاران، ۲۰۱۵)، وظیفه شناسی (مک کرا و کوستا، ۱۹۹۲)، تعهد شغلی بلاو (۱۹۹۳)، وفاداری سازمانی (کومار و شکهار، ۲۰۱۲) و استرس شغلی (کوهن و همکاران، ۱۹۶۴) پاسخ دادند. داده­های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ تحلیل گردید. یافته ها:نتایح نشان داد که، بین تعهد شغلی، وفاداری سازمانی، ادراک عدالت، انگیزش درونی و وظیفه­شناسی با  رفتارهای فرانقش رابطه مثبت معنادار و بین ادراک استرس شغلی با  رفتارهای فرانقش رابطه منفی معنادار (۰۱/۰p<) وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری به روش گام به گام نشان داد که از میان متغیر های پیش بین طی سه گام ادراک عدالت، انگیزش درونی و وفاداری سازمانی توانستند ۴۵% از واریانس رفتار های فرانقش را تبیین کنند. نتیجه گیری: بر اساس یافته­های مطالعه حاضر، برای توسعه رفتار های فرانقش در میان اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، لازم است که بستر های لازم در جهت بهبود و افزایش تعهد شغلی، وفاداری سازمانی، ادراک عدالت، انگیزش درونی، وظیفه شناسی و کاهش ادراک استرس فراهم گردد که باید  مورد  توجه سیاستگزاران نظام آموزش عالی عراق قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

extra-role behavior ، intrinsic motivation ، organizational justice ، faculty ، Wasit ، Iraq ، رفتار فرانقش ، انگیزش درونی ، عدالت سازمانی ، هیئت علمی ، واسط ، عراق