بررسی نقش والدین (با تاکید بر نقش مادر) در بازی های تقویت خلاقیت دانش آموزان دوره ابتدایی

خلاقیت قابلیتی است که نیازمند پرورش و تقویت است تا به سرحد مطلوبی از شکوفایی برسد. به بیانی دیگر خلاقیت برآیند فرآیندهای ذهنی و شخصی فرد بوده و به تولیدات و آثاری منجر می شود که نو و بدیع بوده، خاصیتی متکامل داشته و با واقعیت ها منطبق بوده و در غایت به سود جامعه و فرد خواهد بود. پرورش خلاقیت باید از همان سال های نخست کودکی آغاز شود تا تدریجا شکل گیرد که خود زمینه ساز و پرورش دهنده ی رفتارها طرز برخوردهای کودک در سال های بلوغ با مسائل شخصی و اجتماعی و پویا بودن ذهن او خواهد بود. از این رو توجه به پرورش خلاقیت در کودکان دبستانی که در مرحله ی اوج و گیرایی باالیی برای خلاقیت هستند حائز اهمیت است. خلاقیت در مراحل ابتدایی تکامل یافته و پیشرفته نیست و نیازمند توجه و هدایت است. تحقیقات مختلف نشان داده اند که عوامل اجتماعی و محیطی نقشی عمده در روند رشد خلاقیت ایفا می کنند. یکی از عوامل محیطی که در رشد خلاقیت موثر است محیط خانواده می باشد. برخی والدین بر این باورند که پرورش خلاقیت در کودکان تخصصی است و باید توسط متخصصان انجام شود، در حالی که در تحقیقات متعددی ثابت شده است ظهور خلاقیت با موقعیت خانوادگی ارتباط نزدیکی دارد. در مقایسه کودکان خالق و غیرخالق به این نتیجه رسید که والدین کودکان خالق به کودکان خود استقالل عمل می دهند و اراده و درخواست آنها را می پذیرند. دادن استقالل به کودکان و آزادی فکر و عمل به آنها موجب کم شدن اتکای آنها به دیگران شده و در نتیجه با فکر و تجربه و عمل خویش، ابتکارشان را به کار می گیرند. موقعیت خانوادگی را از عوامل اساسی در تحقق توانایی های شناختی انسان از جمله خلاقیت می دانند. کودک از روز نخست مشتاق و مصمم است که بفهمد در دنیای اطرافش چه می گذرد. او این کار را از طریق بازی با ابزاری که در دسترسش وجود دارد انجام می دهد. در هنگام بازی کردن کودک، نشانه هایی از تمرکز، بروز احساسات و هیجان در او مشاهده می شود. بازی کردن پدر و مادر با فرزند دو ماهه شان به او چگونگی برقراری ارتباط و لذت بردن از این رابطه نزدیک را می آموزد که با لبخند زدن و صدا درآوردن از خود آن را تایید می کند. بازی با یک بچه ۵۱ ماهه به او باال و پایین پریدن را می آموزد و باالخره یک بچه سه ساله در حین بازی می تواند عقایدش را رشد دهد، تصوراتش را به کار گیرد و با دیگران یک رابطه دوستی برقرار کند. بچه ها با یکدیگر تفاوت دارند. فرزندان مهارت های ویژه و نیازهای مخصوص خود را دارند. در بازی می توان عالیق کودک شناسایی نمود. استفاده از برنامه آموزشی ابتکاری و بازی های خالق بین مادر و کودک می تواند در بهبود رابطه مادر و کودک و ارتقا خلاقیت در آن ها، موثر واقع شود. بنابراین استفاده از چنین برنامه آموزشی با ایجاد تجارب موفق و پرورش تفکر خالق در کودکان با تاکید بر تعاملات مثبت بین مادر و کودک و توانمند ساختن آن ها در این زمینه، در زندگی حال و آینده کودک، مثمرثمر باشد. در این جستار نقش والدین(با تاکید بر نقش مادر) در بازی های تقویت خلاقیت دانش آموزان دوره ابتدایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتیجه گیری می شود.

کلیدواژه ها:

بازی ، مادر ، کودک ، خلاقیت ، دانش آموزان ابتدایی