تاثیر سازوکارهای پنهان رهبری بر تقویت مهارت های بنیادین در آموزش ابتدایی

آموزش ابتدایی به عنوان ستون اصلی نظام تعلیم و تربیت، نقشی بی بدیل در شکل گیری مهارت های بنیادین دانش آموزان ایفا می کند. این مهارت ها، که شامل توانایی های شناختی نظیر خواندن، نوشتن، و حل مسائل ریاضی، و همچنین مهارت های غیرشناختی مانند همکاری، خودتنظیمی، و انگیزه درونی است، پایه ای برای موفقیت های آتی افراد در زندگی تحصیلی و اجتماعی فراهم می کنند. در این میان، رهبری آموزشی به عنوان عاملی تعیین کننده در بهبود کیفیت فرآیند یادگیری شناخته شده است. با این حال، آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته، سازوکارهای پنهان رهبری است که به صورت غیرمستقیم و بدون مداخله آشکار، بر تقویت این مهارت ها اثر می گذارند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر این سازوکارها بر رشد مهارت های بنیادین در دوره ابتدایی انجام شده است. سازوکارهای پنهان رهبری به اقداماتی اشاره دارد که از طریق ایجاد محیطی حمایت گر، تقویت همکاری میان معلمان، و طراحی ساختارهای آموزشی انعطاف پذیر، به بهبود تجربه یادگیری دانش آموزان کمک می کنند. این سازوکارها برخلاف روش های مستقیم و دستوری، به صورت نامحسوس عمل کرده و تاثیر خود را از طریق فرهنگ سازی، انگیزه بخشی درونی، و ارتقای انسجام تیمی اعمال می کنند. در این مطالعه، با استفاده از رویکردی ترکیبی (کیفی و کمی)، داده هایی از معلمان و دانش آموزان دوره ابتدایی در تعدادی از مدارس نمونه جمع آوری شد. در بخش کیفی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با معلمان نشان داد که اقداماتی نظیر تشویق به نوآوری در روش های تدریس و ایجاد فضایی مثبت در مدرسه، به طور غیرمستقیم بر افزایش اعتمادبه نفس و مهارت های اجتماعی دانش آموزان اثرگذار است. در بخش کمی، نتایج پرسشنامه ها حاکی از آن بود که مدارسی که از این سازوکارها بهره برده اند، بهبود قابل توجهی در عملکرد دانش آموزان در مهارت های پایه، به ویژه حل مسئله و خواندن، نشان داده اند. به عنوان مثال، در مدارسی که همکاری تیمی به صورت غیرمستقیم ترویج شده بود، میانگین نمرات دانش آموزان در آزمون های استاندارد تا ۱۵ درصد افزایش یافت. یافته ها بیانگر آن است که سازوکارهای پنهان رهبری می توانند به عنوان ابزاری قدرتمند در ارتقای کیفیت آموزش ابتدایی عمل کنند. این سازوکارها با کاهش فشار مستقیم بر معلمان و دانش آموزان و تمرکز بر ایجاد بستری انگیزه بخش، زمینه را برای رشد پایدار مهارت های بنیادین فراهم می سازند. در نهایت، این پژوهش پیشنهاد می کند که سیاست گذاران آموزشی و دست اندرکاران تعلیم و تربیت، توجه بیشتری به این جنبه های غیرمستقیم رهبری داشته باشند و برنامه هایی برای تقویت آن در مدارس ابتدایی طراحی کنند. این رویکرد نه تنها به بهبود نتایج تحصیلی کمک می کند، بلکه به توسعه جامع تر شخصیت و توانایی های دانش آموزان نیز منجر می شود.