بررسی تاثیر محتوای پنهان درون مدارس بر فرآیند یادگیری و شخصیت دانش آموزان

محتوای پنهان، به مجموعه ای از پیام ها، نگرش ها، ارزش ها و هنجارهایی اطلاق می شود که به صورت غیررسمی و ناآگاهانه در بستر مدرسه و تعاملات روزمره به دانش آموزان منتقل می گردد. این محتوا، برخلاف برنامه درسی رسمی، نه در کتاب های درسی نوشته شده و نه در قالب اهداف آموزشی رسمی ارائه می شود، اما تاثیری عمیق و گاه ناپیدا بر رشد فکری، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی دانش آموزان دارد. معلمان، به عنوان یکی از مهم ترین منابع انتقال محتوای پنهان، از طریق شیوه های تدریس، نحوه تعامل با دانش آموزان، زبان بدن، نگاه، لحن صحبت و حتی میزان توجه خود به دانش آموزان مختلف، پیام های پنهانی را منتقل می کنند که ممکن است موجب تقویت یا تضعیف عزت نفس، اعتماد به نفس و انگیزش درونی آن ها شود. همچنین، محیط فیزیکی و فرهنگی مدرسه، از جمله نظم و ساختار فضاها، نمادها، قوانین نانوشته، نوع روابط اجتماعی حاکم میان دانش آموزان و نیز ارزش هایی که به صورت غیرمستقیم در فضای مدرسه حاکم است، از دیگر عوامل موثر در شکل گیری محتوای پنهان به شمار می روند. محتوای پنهان می تواند هم نقشی مثبت و هم تاثیری منفی در تربیت دانش آموزان ایفا کند. مدارسی که بر مشارکت، احترام متقابل، عدالت آموزشی و تنوع فرهنگی تاکید دارند، می توانند از طریق محتوای پنهان موجب تقویت مهارت های اجتماعی، تقویت روحیه ی همکاری و پذیرش تفاوت ها شوند. در مقابل، در مدارسی که بی عدالتی، تبعیض یا نابرابری در روابط حاکم است، دانش آموزان ممکن است با پیام هایی مواجه شوند که موجب شکل گیری احساس طردشدگی، بی انگیزگی تحصیلی یا فاصله گیری از ارزش های آموزشی شود.

کلیدواژه ها:

محتوای پنهان ، مدارس ، یادگیری ، شخصیت دانش آموزان