جریان شناسی دینی و سیاسی جمعیت علمای مسلمان الجزایر با تاکید بر اندیشه های عبدالحمیدبن بادیس /مجید منهاجی

جمعیت علمای مسلمان الجزایر (جمعیه ­العلماء ­المسلمین الجزائریین)، یکی از مهم ترین نهادهای مذهبی، فرهنگی و سیاسی در تاریخ معاصر الجزایر است. این جمعیت در سال ۱۹۳۱م به همت گروهی از علمای اصلاح گرا تاسیس شد و نقش بسزایی در مبارزات استقلال طلبانه­ی الجزایر و شکل دهی به هویت ملی و اسلامی این کشور ایفا کرد. عبدالحمیدبن بادیس(۱۹۴۰-۱۸۸۹م)، یکی از بنیان گذاران و رهبران اصلی این جمعیت بود که تاثیر عمیقی بر اندیشه و جهت گیری های آن داشت. این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی، به بررسی جریان­شناسی جمعیت علمای مسلمان الجزایر، با تاکید بر اندیشه­های عبدالحمیدبن بادیس می­پردازد. پرسش­های اصلی این پژوهش عبارت است از: زمینه های تاریخی و اجتماعی تاسیس جمعیت علمای مسلمان الجزایر چه بود؟ اندیشه های عبدالحمیدبن بادیس چه تاثیری بر جمعیت علمای مسلمان الجزایر داشت؟ نقش جمعیت علمای مسلمان در مبارزات استقلال طلبانه­ی الجزایر چه بود؟ میراث و دستاوردهای جمعیت علمای مسلمان و اندیشه های بن بادیس در الجزایر معاصر چیست؟ یافته­ها: جمعیت علمای مسلمان الجزایر از ابتدا متشکل از جریان های فکری گوناگونی بود که هر کدام دیدگاه های ویژه­ای در مورد چگونگی مقابله با استعمار و احیای هویت اسلامی داشتند. عبدالحمیدبن بادیس، یکی از مهم ترین چهره های جمعیت علمای مسلمان، تاثیر عمیقی بر جهت گیری های فکری و سیاسی این جمعیت داشت. جمعیت علمای مسلمان الجزایر نقش مهمی در مبارزات استقلال طلبانه­ی الجزایر ایفا کرد. این جمعیت با تاسیس مدارس، انتشار روزنامه ها و برگزاری سخنرانی ها، به ترویج اندیشه های ملی گرایانه و اسلامی پرداخت. در جریان جنگ استقلال الجزایر (۱۹۵۴-۱۹۶۲)، بسیاری از اعضای این جمعیت به جبهه­ی آزادی بخش ملی پیوستند و در مبارزات مسلحانه شرکت کردند. جمعیت علمای مسلمان الجزایر با ترکیب فعالیت های مذهبی، فرهنگی و سیاسی، دستاوردهای در خور توجهی در حوزه های سیاسی و اجتماعی الجزایر داشت. این جمعیت در مبارزه با استعمار فرانسه و دستیابی به استقلال نقش ایفا کرد و به احیای هویت اسلامی و عربی، تقویت وحدت ملی و بهبود وضعیت آموزشی و فرهنگی جامعه­ی الجزایر کمک نمود. میراث این جمعیت و اندیشه های رهبران آن، به ویژه عبدالحمیدبن بادیس، همچنان در تاریخ معاصر الجزایر تاثیرگذار است.

کلیدواژه ها:

جمعیت علمای مسلمان الجزایر ، عبدالحمیدبن بادیس ، استعمار فرانسه ، جبهه ی آزادی بخش الجزایر