بررسی و تحلیل رمانشناسی اجتماعی دختر رعیت نوشته محمد اعتمادزاده از دیدگاه نشانه

زمینه و هدف: نشانهشناسی، نگرشی بینا رشته هایی است که به مطالعه ی نشانه ها و نمادها در زمینه های اجتماعی و فرهنگی می پردازد. این علم، چگونگی تولید، مبادله و تفسیر نشانه ها در جوامع مختلف را بررسی کرده و تالش می کند تا قوانین و ساختارهای حاکم بر این فرآیندها را شناسایی کند. رمان ها و داستان ها، جوامع کوچکی هستند که نشانه های اجتماعی را در خود جای داده اند. روش پژوهش: در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه ها، به کمک دیدگاه نشانه شناسی اجتماعی پیر گیرو به بررسی رمزگان از محمود اعتمادزاده می پردازیم. »دختر رعیت« های اجتماعی داستان یافته ها: نشانه ها و نمادها در داستان به آذین توانسته است تصویری واقع گرایانه و دقیق از جامعه ی زمان خود ارائه دهد. اعتمادزاده با به تصویر کشیدن مشکلات و چالش های زندگی رعیت و اربابان آن ها، مسائل اجتماعی و فرهنگی و سیاسی روزهای آخر قاجار و آغاز دوران مشروطه را نقد می کند. نتیجه، نام »دختر رعیت« گیری: در بررسی داستان و القاب شخصیت ها به عنوان نخستین نشانه ها، با فرهنگ مردم گیلان سازگاری دارد. چگونگی پوشش شخصیت ها در داستان، عالوه بر نمایش تفاوت طبقات جامعه، میزان فقر یا غنای افراد و ارتباط تاجران با روسیه را به خوبی نشان می دهد. لحن و در کنار آن اطوار ارباب، در برابر رعیت، آمرانه، توهین آمیز و مغرضانه است و در نقطه مقابل آن از جانب رعیت (تاقبل از رسیدن رعیت به آگاهی) مطیعانه است. تحولات اجتماعی و جریان جنبش جنگل دلیلی بر تغییر و تحولات درونی رعیت و در پی آن تغییر در اطوار و لحن او و ارباب در طول داستان می شود. در مجموع بررسی این نمادها موجب شناخت هر چه بیشتر ما با اندیشه های رایج در آن زمان (ارباب و رعیتی، مردسالاری و ظلم بر جامعه ی زنان) می شود. کلید واژه ها: نشانه شناسی، نشانه شناسی اجتماعی، محمود اعتمادزاده، دختر رعیت.

کلیدواژه ها:

نشانه شناسی ، نشانهشناسی اجتماعی ، محمود اعتمادزاده ، دختر رعیت