نانوذرات کیتوزان: نوآوری در تحویل داروهای چشمی برای درمان گلوکوم

گلوکوم یک بیماری پیشرونده است که نیاز به درمان دارویی مادام العمر دارد و می تواند حاد یا مزمن باشد. انسداد جریان زاللیه بین قسمت جلویی و پشتی چشم باعث افزایش سریع فشار داخل چشمی، تحلیل شبکیه و نوروپاتی بینایی می شود که همگی از عالئم گلوکوم حاد هستند. اگر گلوکوم حاد درمان نشود، می تواند طی چند ساعت یا چند روز منجر به از دست دادن دائمی بینایی شود، گلوکوم حاد شدیدتر است و سه برابر بیشتر از گلوکوم مزمن باعث از دست دادن جدی بینایی می شود، اگرچه گلوکوم مزمن شایع تر است. همچنین اختلال عملکرد نورروواسکوالر و التهاب عصبی چشم نیز در پاتوژنز گلوکوم نقش دارند. در سال های اخیر، چندین سیستم نوین تحویل دارو چشمی با استفاده از استراتژی های تحویل دارو مبتنی بر نانوتکنولوژی بررسی شده اند تا موانع پیش قرنیه ای و قرنیه ای را پشت سر بگذارند و جذب چشمی دارو را افزایش داده و در نتیجه اثر بخشی درمانی داروها را بهبود بخشند. رویکردهای تحویل دارو مبتنی بر نانوتکنولوژی شامل تحویل داروهای بارگذاری شده با استفاده از حامل های دارویی نانو از جنس پلیمرها، لیپیدها و مواد زیستی هستند. این حامل ها می توانند از مواد فلزی/غیر فلزی مانند طال، نقره و سیلیکای مسپور و کربن یا از پلیمرهایی مانند کیتوزان و پلی کاپروالکتون (PCL) ساخته شوند. کیتوزان به عنوان یک پلیمر طبیعی تجزیه پذیر و بیوپلیمر، به دلیل ویژگی هایی چون چسبندگی به غشای مخاطی قرنیه، تجزیه پذیری در طبیعت و خواص ضد میکروبی به طور گسترده ای برای تجویز داروهای چشمی مورد بررسی قرار گرفته است. این ویژگی ها کیتوزان را به یک نانومواد امیدوارکننده برای طراحی نانودرمان ها جهت تحویل داروهای چشمی در مدیریت گلوکوم تبدیل کرده است. نانوذرات کیتوزان از طریق پیوند متقابل یونی یا کوواالنسی، امولسیون و رسوب ساخته می شوند و به عنوان حامل مناسب برای داروها عمل می کنند. همچنین، نانوذرات پوشش دهی شده با کیتوزان به تاخیر انداختن پاکسازی فرموالسیون چشمی کمک می کنند. تحقیقات نشان داده اند که نانوذرات کیتوزان می توانند به افزایش دسترسی زیستی داروهای ضدگلوکوم، بهبود زمان ماندگاری آن ها روی سطح قرنیه و افزایش جذب دارو در مایع زجاجیه کمک کنند. این داروهای نانویی مبتنی بر کیتوزان به ویژه در درمان گلوکوم می توانند اثربخشی درمان را به طور قابل توجهی بهبود بخشند و چالش های تحویل دارو در این بیماری را برطرف کنند.

کلیدواژه ها:

گلوکوم ، نانوتکنولوژی ، داروهای چشمی ، نانوذرات کیتوزان ، تحویل دارو ، درمان بیماری