شناسایی عوامل کلیدی موثر بر توسعه و نگهداشت جمعیت در شهرهای کوچک با رویکرد آینده نگاری؛ نمونه موردی شهر محمدآباد

امروزه در بسیاری از مطالعات مرتبط با برنامه ریزی فضایی، بر اهمیت شهرهای کوچک در توسعه منطقه ای و حتی ملی تاکید می شود. این شهرها به عنوان پل ارتباطی میان مناطق روستایی و کلان شهرها عمل می کنند. شهرهای کوچک می توانند از جنبه های مختلفی نظیر جمعیت، توان اقتصادی، تراکم و ابعاد فیزیکی، نقش های کلیدی در توسعه منطقه ای ایفا کنند و به این ترتیب به تحقق توسعه ای جامع کمک نمایند. ارزش این مراکز شهری کوچک نه تنها به تعداد جمعیتشان، بلکه به ویژگی های عملکردی آن ها وابسته است. به گونه ای که با توجه به شهرهای کوچک موجود در یک شبکه شهری، فرآیند توسعه سه برابر افزایش یافته و تخصص در جوامع شکل می گیرد. در این راستا، اگر بپذیریم که شهرهای کوچک در سطوح ملی، منطقه ای و محلی جزء جدایی ناپذیر و حیاتی نظام سکونتگاهی هستند و از اجزای مرتبط به هم تشکیل شده اند، باید به این نکته توجه کنیم که توسعه پایدار این شهرها، به معنای تبدیل نقاط روستایی به شهرهای کوچک و منطقه ای، تنها یک فرایند توسعه ای نیست. بلکه توسعه پایدار شهرهای کوچک یک فرایند مهم و رویکردی اساسی است که ضرورت بررسی آن، محور مطالعه حاضر را تشکیل می دهد. بر این اساس در پژوهش حاضر به شناسایی عوامل کلیدی موثر بر توسعه و نگهداشت جمعیت در شهر کوچک محمدآباد در استان سیستان و بلوچستان پرداخته ایم؛ در این راستا پژوهش حاضر با رویکردی کاربردی و اکتشافی به دنبال درک و شناسایی عوامل کلیدی موثر بر توسعه و نگهداشت جمعیت در شهر کوچک محمدآباد سیستان و تدوین سناریوها و الگوی مطلوب توسعه آن جهت برو رفت از وضعیت فعلی می باشد. پژوهش حاضر به دلیل ماهیت خود، به صورت توصیفی-تحلیلی انجام می شود و شیوه گردآوری داده ها اسنادی- پیمایشی است که سپس این داده ها پس از دسته بندی و استخراج، با به کارگیری روش های آماری مناسب، به طور دقیق و علمی مورد سنجش و تحلیل قرار گرفته و بررسی شناسایی عوامل کلیدی از نرم افزار MICMAC و روشهای آینده پژوهی استفاده شده است. که با توجه به یافته ها بیشترین شدت تاثیرگذاری مستقیم از متغیرها در زمینه عوامل موثر بر توسعه و نگهداشت جمعیت در شهر محمدآباد، شامل وجود و توسعه شهرک صنعتی، ارتقای محمدآباد به مرکز شهرستان، سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال، و توسعه فعالیت های صنعتی می باشد و هفت اثر دووجهی، ۶ اثر تاثیرپذیر و ۸ اثر مستقل بدست آمده است.

کلیدواژه ها:

عوامل کلیدی ، توسعه شهرهای کوچک ، جمعیت ، آینده نگاری ، محمدآباد