تاثیرپذیری سلامت زنان روستایی ایران از اندیشه جهانی حمایت از سلامت زنان (۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ ه‍.ش)

اندیشه حمایت از سلامت زنان ایرانی برای نخستین بار از دوره قاجار و توسط روشنفکران و حامیان زنان در ایران رسوخ کرد. این امر در دوره پهلوی اول در جریان سیاست حاکمیت، مبنی بر دستیابی به اهداف توسعه کشور و نقش زنان به عنوان حامیان سلامت جمعی به صورت محدود موردتوجه قرار گرفت. در دوره پهلوی دوم، گسترش جهانی اندیشه حمایت از حقوق زنان به کمک جریان حمایت از سلامت زنان ایرانی آمد. دولت پهلوی دوم، حداقل از برنامه عمرانی سوم (دهه ۳۰ ه‍.ش)، سیاستگذاری تخصصی در زمینه سلامت زنان ایرانی به ویژه زنان روستایی را در دستور کار قرار داد. در تحقیق پیش رو روند جهانی سیاست حمایت از سلامت زنان و تاثیر آن بر سیاست گذاری سلامت زنان روستایی در دوره پهلوی دوم (با تاکید بر دو دهه پایانی) بررسی می شود. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و با تاکید بر اسناد حکومتی به جای مانده در تلاش است تا با شیوه توصیفی -تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که چگونه اندیشه جهانی حمایت از سلامت زنان در نگاه حاکمیت پهلوی دوم راه یافته است؟ همچنین این موضوع چگونه در سیاست گذاری حوزه سلامت زنان روستایی در ایران منعکس شده و چه تاثیری بر سطح سلامت زنان روستایی داشته است؟ یافته ها نشان می دهد که گرچه دولت پهلوی دوم از آغاز رسمیت یافتن جریان های جهانی حمایت از زنان در دهه ۲۰ ه‍.ش با اندیشه حمایت از سلامت زنان آشنا شده و آن را به رسمیت شناخته، اما روند جدی اجرایی سازی این سیاست ها به ویژه برای زنان روستایی با چند دهه تاخیر از حدود سال های ۱۳۴۰ ه‍.ش آغاز شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد با وجود این که دولت پهلوی دوم به ویژه در طی برنامه های عمرانی چهارم و پنجم به سلامت زنان روستایی توجه داشته، اما زنان روستایی نتوانسته اند به حد نیاز از تغییرات حوزه سلامت منتفع شوند.

کلیدواژه ها:

Women's health ، Social justice ، Human rights ، United Nations ، سلامت زنان ، عدالت اجتماعی ، حقوق بشر ، سازمان ملل متحد