تحلیل محتوای کتاب شیمی پایه دهم بر اساس الگوی خلاقیت پلسک

پیشینه و اهداف: پژوهش حاضر به منظور تحلیل محتوای کتاب شیمی پایه دهم دوره دوم متوسطه بر اساس الگوی خلاقیت پلسک انجام شده است. روش ها : روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوای کمی است. جامعه آماری تحقیق شامل کتاب شیمی پایه دهم در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲بود. با توجه به ماهیت موضوع، نمونه گیری انجام نشد و کل محتوای کتاب شیمی پایه دهم(شامل متن ها، جداول، تصاویر و تکالیف پایان فصل) مورد تحلیل قرار گرفت. در بررسی روایی صوری و محتوایی چک لیست وارسی محتوا، از نظرات سه نفر متخصص استفاده گردید و جهت پایایی ابزار از شاخص هولستی بهره گرفته شد. ضریب پایایی به دست آمده از این شاخص برابر با ۰.۸۳ بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش آنتروپی شانون، استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که از بین سه اصل این الگو، اصل «گریز» و «توجه» به ترتیب رتبه های اول و دوم را از نظر میزان توجه به خود اختصاص داده اند، در حالی که اصل «تحرک» با اختلاف قابل توجهی در رتبه سوم قرار دارد. مولفه های مرتبط با اصل «توجه» مانند جلب توجه، مشاهده هدفمند و استخراج مفاهیم به طور متوازن توزیع شده اند. در مقابل، در اصل «گریز»، مولفه هایی مانند انعطاف پذیری و توجه به جزییات به خوبی پوشش داده شده اند، اما مولفه های بزرگ نمایی، کوچک نمایی و معکوس سازی کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. بر اساس ضریب اهمیت به دست آمده با روش آنتروپی شانون، مولفه «مشاهده هدفمند» بیشترین ضریب اهمیت را دارد و بعد از آن مولفه های «ترکیب» و «جلب توجه» قرار می گیرند. مولفه های جایگزینی، بزرگنمایی، کوچک نمایی و معکوس سازی نیز کمترین اهمیت را در تحلیل محتوای کتاب داشتند. نتیجه گیری: در کتاب شیمی پایه دهم از نظر توجه به اصول الگوی خلاقیت پلسک هماهنگی لازم وجود ندارد و لازم است تا این کتاب از نظر توجه متعادل بین مولفه های الگوی خلاقیت پلسک مورد بازنگری قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

کتاب درسی شیمی ، پایه دهم ، الگوی خلاقیت پلسک ، آنتروپی شانون ، تحلیل محتوا