اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری روانشناختی و تعاملات اجتماعی دانشجویان دارای اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی یکی از شایع ترین اختلالات روان شناختی است که با ترس شدید از موقعیت های اجتماعی و ارزیابی منفی همراه است و به طور قابل توجهی می تواند بر کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد. دانشجویان به دلیل فشارهای روانی، تحصیلی و اجتماعی، یکی از جمعیت های در معرض خطر برای تجربه اضطراب اجتماعی هستند. این اختلال نه تنها بر عملکرد تحصیلی دانشجویان اثر می گذارد، بلکه می تواند تعاملات اجتماعی و مهارت های آنان را دچار اختلال کند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) بر انعطاف پذیری روان شناختی و تعاملات اجتماعی دانشجویان مبتلا به اضطراب اجتماعی است. انعطاف پذیری روان شناختی به توانایی فرد برای مدیریت و تحمل افکار منفی بدون اجتناب از آن ها اشاره دارد و عاملی کلیدی در سازگاری روان شناختی محسوب می شود. این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون به همراه گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویانی بود که با تشخیص اضطراب اجتماعی به مراکز مشاوره مراجعه کرده بودند. نمونه شامل ۶۰ دانشجو بود که به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش تحت مداخله MBCT در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای هفتگی قرار گرفت، در حالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های اضطراب اجتماعی، انعطاف پذیری روان شناختی، و تعاملات اجتماعی بودند که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل شدند. نتایج نشان داد که مداخله MBCT به طور معناداری باعث افزایش انعطاف پذیری روان شناختی و بهبود تعاملات اجتماعی دانشجویان گروه آزمایش شد. تفاوت های معناداری میان نتایج گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون مشاهده شد که نشان دهنده اثربخشی این روش درمانی است. این یافته ها پیشنهاد می کنند که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند به عنوان رویکردی موثر برای کاهش اضطراب اجتماعی و ارتقاء سلامت روانی در میان دانشجویان به کار گرفته شود. هدف اصلی مقاله، ارائه شواهد علمی در مورد تاثیر مثبت MBCT بر متغیرهای کلیدی روان شناختی و اجتماعی در دانشجویان مبتلا به اضطراب اجتماعی، و تاکید بر کاربرد این روش در برنامه های درمانی مراکز مشاوره و درمانی است.

کلیدواژه ها:

مداخله ذهن آگاهی ، اضطراب اجتماعی ، انعطاف پذیری روان شناختی ، تعاملات اجتماعی ، شناخت درمانی