طراحی فضای سبز شهری با رویکرد افزایش تحرک جسمی کودکان در بافتهای متراکم و آپارتمانی

رشد روزافزون شهرنشینی و افزایش تراکم جمعیت در کلانشهرها، تغییرات بنیادینی در الگوی زیست کودکان ایجاد کرده است. کاهش سرانه فضای باز و محدودیت دسترسی به محیطهای طبیعی، زمینه ساز کاهش تحرک جسمی و افزایش سبک زندگی کمتحرک در میان این گروه سنی شده است. در چنین شرایطی، فضاهای سبز شهری می توانند به عنوان بستری موثر در تقویت فعالیت بدنی کودکان عمل کنند، اما در بسیاری از موارد، طراحی این فضاها بدون توجه به نیازهای حرکتی و تعاملی آنان انجام شده است. هدف این پژوهش، بررسی مولفه های کالبدی و فضایی موثر در طراحی فضای سبز شهری با رویکرد افزایش تحرک جسمی کودکان در بافتهای متراکم و آپارتمانی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای و مرور نظام مند مطالعات پیشین، به تحلیل ویژگی های کالبدی، الگوهای طراحی و تاثیر سازماندهی فضایی بر میزان فعالیت بدنی کودکان پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که کیفیت فضاهای سبز شهری، نه صرفا از نظر مساحت، بلکه از حیث چیدمان، پیوستگی فضایی و تنوع عناصر محیطی، تاثیر بسزایی در میزان مشارکت کودکان در فعالیت های حرکتی دارد. استفاده از فرم های ارگانیک، مسیرهای پیوسته، اختلاف سطوح کنترل شده، فضاهای انعطاف پذیر و ترکیب بندی مناسب عناصر طبیعی و مصنوعی، نقش تعیین کننده ای در تحریک حرکت و پویایی کودکان ایفا می کند. در مقابل، فضاهای یکنواخت و ایستا، به ویژه آن دسته که فاقد تعاملات فضایی هدفمند هستند، نه تنها منجر به کاهش فعالیت بدنی می شوند، بلکه جذابیت محیط را نیز تحت الشعاع قرار می دهند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که برای افزایش تحرک جسمی کودکان در بافت های پرتراکم، ضروری است که طراحی فضاهای سبز شهری فراتر از الگوهای سنتی صورت گیرد و به سمت مدل هایی هدایت شود که امکان تعاملات حرکتی، بازی آزاد و مشارکت فعال کودکان را در محیط فراهم کند. اتخاذ چنین رویکردی می تواند نقش موثری در بهبود سبک زندگی کودکان، ارتقای سلامت جسمی آنان و ایجاد فضاهای شهری پویاتر و کارآمدتر داشته باشد.

کلیدواژه ها:

ارتباطات فضایی ، تحرک کودکان ، طراحی شهری ، فضای سبز