سنجش تاثیر عناصر رویکرد بیوفیلیک در کاهش استرس سالمندان در پارک های شهری (نمونه موردی: پارک جنت شیراز)

امروزه با توجه به افزایش عوامل تنش زا و استرس ناشی از زندگی شهر نشینی و صنعتی شدن شهر ها، استرس بخش جدایی ناپذیر از زندگی شهروندان شده است و از مهمترین زمینه های پژوهش در علوم مختلف به شمار می آید، اما در زمینه علوم معماری و روانشناسی محیطی و رویکرد های نوین ارتباط با طبیعت، از جمله رویکرد بیوفیلیک به عنوان رویکرد تاثیر گذار در کاهش استرس کمتر به آن پرداخته شده است بر اساس این رویکرد انسان پیوند غریزی و فطری با طبیعت دارد و بودن در طبیعت و بهره گیری از آن در کاهش بیماری ها، ایجاد آرامش و سلامت روان او تاثیر گذار است ضمن اینکه برای گروه سنی سالمند( با توجه به رشد جمعیت آنان)، توجه به محدودیت ها ومشکلات این گروه سنی و ایجاد فضاهای شهری با عناصر مناسب برای کاهش مشکلاتشان ضروری می باشد. این پژوهش با هدف سنجش عناصر رویکرد بیوفیلیک در کاهش استرس سالمندان در پارک های شهری وبا طرح این پرسش که از بین مردان و زنان سالمند، در کدام گروه سنی میزان تغییرات استرس با حضور در مکان دارای عناصر بیوفیلیک بیشتر است؟ انجام شده است .براین اساس با انتخاب پارک جنت شیراز که دارای عناصر این نظریه می باشد و انتخاب ۰۳ نفر از سالمندان در گروه های سنی ۵۶-۵۳ سال،۰۳-۵۶ سال و۰۶-۰۳ سال، به عنوان نمونه آماری در دو مکان دارای عناصر بیوفیلیک و بدون عناصر بیوفیلیک به سنجش استرس آنان پرداخته شده است. روش پژوهش به صورت ترکیبی (کیفی و کمی) و ابزار سنجش استرس، نرم افزار Azumio می باشد که یافته ها با نرم افزار SPSS۲۳ مورد تجزیه و تحلیل و یافته ها به صورت توصیفی ارائه شده است. مقایسه یافته ها نشان می دهد که میزان استرس سالمندان در مکان دارای عناصر بیوفیلیک نسبت به مکان بدون عناصر بیوفیلیک تقریبابه میزان ۵/۴ درصد کاهش داشته است. همچنین تغییرات استرس در میان زنان سالمند( ۱۰/۵ (درصد)، بیشتر از مردان۲/۰ .درصد) و کاهشی می باشد بنابراین نتایج نشان می دهد که رویکرد بیوفیلیک در کاهش استرس سالمندان در پارک های شهری به میزان قابل توجهی تاثیر گذار است. این پژوهش می تواند در ایجاد محیط های شفا بخش با استفاده از عناصر رویکرد بیوفیلیک موثر واقع شود و مقدمه ای در راستای پژوهش های بیشتر در جهت سلامت روان سالمندان و کاهش بیماری های روحی آنان باشد.

کلیدواژه ها:

عناصر رویکرد بیوفیلیک ، استرس ، سالمندان ، پارک های شهری