ارزیابی ریسک سرطانی و غیر سرطانی فلزات سنگین مس، آهن، روی و نیکل در آبهای زیرزمینی شهرستان بافق

استخراج آهن یک فرآیند صنعتی حیاتی است اما این فرآیند پیامدهای زیستمحیطی قابل توجهی در زمینه کیفیت منابع آبی دارد. استخراج آهن می تواند منجر به آلودگی آبهای زیرزمینی با فلزات سنگین، افزایش رسوب و تغییر pH شود. این تغییرات می توانند کیفیت آب را کاهش داده و آن را برای مصرف انسان نامناسب کنند. آلودگی منابع آبهای زیرزمینی یکی از بحرانهای زیستمحیطی اصلی در دهه های اخیر بوده و اثرات منفی بر سلامت انسان، به ویژه کودکان دارد. مصرف بیش از حد فلزات سمی می تواند منجر به مسمومیت و اختلالات مغزی و عصبی شود. غلظت مجاز فلزات سنگین در منابع آب آشامیدنی بر اساس استانداردهای مختلف تعیین شده است، اما مقایسه غلظت آلاینده ها در این استانداردها برای ارزیابی دقیق ریسک سلامت انسان ها کافی نیست. به همین دلیل، مدل های ارزیابی ریسک سلامت توسعه یافته اند. در این مقاله، ارزیابی ریسک سرطانی و غیر سرطانی فلزات سنگین مس، آهن، روی و نیکل از طریق مصرف آبهای زیرزمینی شهرستان بافق (آبخوان بافق و آبخوان قطروم) بررسی شد. نتایج ارزیابی ریسک غیر سرطانی سلامت نشان می دهند که مقدار HQ برای فلزات سنگین مس، نیکل و روی در هر دو منطقه، برای کودکان و بزرگسالان کمتر از واحد می باشد و در محدوده مجاز است. ولی مقدار HQ برای فلز آهن در آبخوان بافق برای گروه سنی کودکان ۱.۸۸/۱۱۸ بوده که باالتر از حد مجاز ایمنی است. این مقدار نشان دهنده ریسک غیر سرطانی متوسط برای کودکان است و حاکی از احتمال بروز اثرات نامطلوب بهداشتی در صورت تماس طولانی مدت با این منابع آبی می باشد. طبق نظر آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، شواهد کافی برای تایید سرطانزایی فلزات مس، آهن و روی در انسان یا حیوانات وجود ندارد و این فلزات را جزو مواد سرطانزا طبقه بندی نکرده اند.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک ، فلزات سنگین ، آبهای زیرزمینی ، شهرستان بافق ، مصرف آب