تبیین شاخص های پدافند غیرعامل در آمایش زیرساخت های شهری (مطالعه موردی: منطقه ۱۴ تهران)

شهرها و کلانشهرها به واسطه جمعیت بالا و زیرساخت های حیاتی خود، همواره در معرض خطرات انسانی و طبیعی قرار دارند که می توانند به خسارات مالی و جانی فراوانی منجر شوند. این خسارت ها شامل تخریب سازه ها، آسیب به شبکه های حمل و نقل و مختل شدن تاسیسات اساسی هستند. منطقه ۱۴ تهران که به عنوان یکی از مناطق قدیمی این کلانشهر شناخته می شود، به دلایل ویژگی های خاصی که دارد، از جمله مرزی بودن، وجود پادگان های نظامی و سایت های دفاعی، و نیز بافت های قدیمی برخی محله های آن مانند شاهین، عارف و شکوفه، در کنار معضلاتی نظیر کاربری های خطرناک (مانند پست های برق فشار قوی) و کمبود شدید سرانه های درمانی و برخی دیگر از خدمات شهری، نسبت به سایر مناطق تهران از اهمیت ویژه تری برخوردار است. بنابراین، پژوهش حاضر، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و هدفی کاربردی-توسعه ای، به تبیین شاخص های پدافند غیرعامل در آمایش زیرساخت های شهری می پردازد. این تحقیق به ویژه بر روی منطقه ۱۴ تهران متمرکز است. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی کارشناسان و خبرگان حوزه مدیریت شهری و آمایش دفاعی است که با استفاده از تکنیک دلفی، حجم نمونه آن به تعداد ۵۰ نفر تعیین گردید. جمع آوری داده ها نیز از طریق منابع کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) انجام یافته است. این پژوهش به دنبال پاسخ گویی به پرسش های زیر می باشد: وضعیت شاخص های پدافند غیرعامل در منطقه ۱۴ چگونه است و اصلی ترین موانع اجرای سیاست های پدافند غیرعامل در این منطقه کدامند؟ تحلیل یافته ها با استفاده از آزمون های میانگین و آزمون بینومال تست در نرم افزار SPSS صورت پذیرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که وضعیت پدافند غیرعامل از منظر برنامه ریزی شهری در منطقه ۱۴ تهران در شرایط نامطلوبی قرار دارد. همچنین در زمینه موانع اجرای پدافند غیرعامل، عواملی نظیر قدیمی بودن بافت، هزینه بالای جابجایی، عدم امکان تغییر معابر و عدم پیش بینی فضاهای اضطراری، به عنوان مهمترین موانع شناسایی شده اند.

کلیدواژه ها:

آمایش شهری ، پدافندغیرعامل ، زیرساخت شهری ، منطقه ۱۴ تهران