راهبردهای ارتقای ارتباط دوسویه معلم و دانش آموزان در کلاس های مجازی*۱

در سال های اخیر، با گسترش تکنولوژی های دیجیتال و تحول در نظام های آموزشی، کلاس های مجازی به بخش جدایی ناپذیری از فرایند یادگیری تبدیل شده اند. این شیوه از آموزش، به ویژه در دوران همه گیری کووید-۱۹، به یک ضرورت اجتناب ناپذیر بدل شد و اهمیت ارتباط دوسویه بین معلم و دانش آموزان را بیش از پیش نمایان ساخت. ارتباط موثر در کلاس های مجازی نه تنها موجب بهبود کیفیت یادگیری و افزایش انگیزه دانش آموزان می شود، بلکه امکان ایجاد محیطی فعال و مشارکتی را نیز فراهم می کند. با این حال، به دلیل نبود حضور فیزیکی و ارتباط چهره به چهره، چالش هایی نظیر کاهش توجه و تمرکز دانش آموزان، افت مشارکت در مباحث درسی، و دشواری در ارائه بازخوردهای مناسب به وجود می آید. در چنین شرایطی، اتخاذ راهبردهای مناسب برای ارتقای ارتباط بین معلم و دانش آموزان امری ضروری است. ارتباط موثر بین معلم و دانش آموز یکی از مهم ترین عوامل در یادگیری عمیق و معنادار است. در کلاس های حضوری، این ارتباط از طریق زبان بدن، تماس چشمی، فعالیت های گروهی و بازخوردهای فوری برقرار می شود؛ اما در کلاس های مجازی، به دلیل وجود موانعی همچون عدم دسترسی مناسب به اینترنت، عدم آشنایی کافی معلمان و دانش آموزان با تکنولوژی های آموزشی، و کاهش انگیزه یادگیری، ایجاد این ارتباط چالش برانگیزتر می شود. در صورت عدم ارتباط مناسب، کلاس های مجازی ممکن است به یک تجربه منفعل و یکنواخت تبدیل شوند که منجر به کاهش یادگیری و مشارکت دانش آموزان می شود. بنابراین، شناسایی و به کارگیری راهبردهای موثر برای تقویت این ارتباط، از جمله استفاده از ابزارهای ارتباطی دیجیتال، به کارگیری روش های تدریس فعال، ارائه بازخوردهای مستمر و ایجاد فرصت های یادگیری گروهی، می تواند تاثیر بسزایی در افزایش کیفیت آموزش آنلاین داشته باشد. در این مقاله مروری، به بررسی مهم ترین راهبردهای ارتقای ارتباط دوسویه بین معلم و دانش آموزان در کلاس های مجازی پرداخته می شود. همچنین، چالش های رایج در این حوزه تحلیل شده و راه حل های مبتنی بر تکنولوژی های آموزشی و روش های نوین تدریس ارائه خواهند شد. امید است که این مطالعه بتواند راهنمایی مفید برای معلمان، مدیران آموزشی و سیاست گذاران حوزه آموزش آنلاین باشد تا بتوانند با بهره گیری از روش های کارآمد، کیفیت آموزش مجازی را بهبود بخشند.

کلیدواژه ها:

ارتباط معلم و دانش آموز ، آموزش مجازی ، تکنولوژی های آموزشی ، بازخورد الکترونیکی ، مشارکت دانش آموزان.