واکاوی تولیدات، فعالان و همکاران چاپخانه سنگی آستان قدس رضوی در دوره قاجار

پس از ورود صنعت چاپ و انتشار نخستین کتاب به این شیوه در تبریز (۱۲۴۹ق)، این صنعت حوزه فرهنگی در سایر شهرهای ایران نیز رواج یافت. هدف از این پژوهش، آگاهی از نقطه آغازین و کانونی آن در مشهد و متعاقبا بررسی دوران فعالیت، آثار انتشاریافته، فعالان و افراد در تعامل با آن است. این پژوهش با روش تاریخی و شیوه توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از اسناد و کتاب های چاپ سنگی آستان قدس رضوی تدوین یافته است. بر اساس اطلاعات نویافته، چاپخانه فعال در مجموعه آستان قدس رضوی، نخستین مرکز انتشار کتاب به شیوه چاپ سنگی در مشهد بوده است. این چاپخانه در دوره فعالیتش (۱۲۹۴-۱۳۴۴ق) به انتشار بیست و هشت کتاب با درون مایه ها و ویژگی های ظاهری متنوع با مشارکت استادان چاپ، کاتبان، نقاشان، مصححان و مترجمان گوناگون پرداخته است. اکثر این آثار با حمایت مالی افراد خارج از مجموعه چاپخانه و یا هزینه شخص مولف منتشر می شد که نشانگر عدم توجه اکثر متولیان و مسئولین ارشد آستانه در زمینه تعامل و حمایت مطلوب از این حوزه فرهنگی آستان قدس رضوی در دوره قاجار است.

کلیدواژه ها:

دوره قاجار ، چاپ سنگی ، چاپخانه آستان قدس رضوی ، تولیدات ، فعالان و همکاران