بررسی مقایسه ای انتقال مال غیر و معاملات فضولی در نظام حقوقی ایران

رابطه عقد فضولی و انتقال مال غیر، یکی از مسائل مهم حقوق مدنی و حقوق جزا است که سکوت قانونگذار و تعارض های فراوان در متون فقهی، حیرت و سرگردانی را دو چندان ساخته است. در مورد رابطه این دونهاد، احتمال های گوناگونی همچون تباین، تساوی، عموم و خصوص من وجه و عموم و خصوص مطلق قابل طرح است. از آنجا که تشخیص و تفکیک این دو عنوان، آثار عملی مهمی دارد از جمله اینکه در صورتصدق عنوان «انتقال مال غیر» مجازات کلاهبرداری بر آن مترتب می شود و از طرفی در مقررات موضوعه و نوشته های حقوقی، ملاک روشنی برای تمایز عقد فضولی و انتقال مال غیر ارائه نشده است؛ در این پژوهش سعی شده است وجوه تشابه و افتراق آن ها روشن گردد تا شاید الهام بخش قانونگذار برای پیش بینی ملاک شخصی در قانون باشد. در نتیجه از دیدگاه حقوقی در معاملات فضولی کسی که به عنوان مالک است معمولا از طرف او معامله می کند بدون اینکه سمت قانونی از سوی او داشته باشد و سوء نیتی برای این کار ندارد. بر اساس قانون عمل او جرم محسوب نمی شود بلکه یک معامله غیرنافذ انجام داده است که تنفیذ یا رد آن با مالک اصلی خواهد بود، اما انتقال مال غیر با سوء نیت همراه است و عمل کیفری و جرم محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

انتقال مال غیر ، معامله فضولی ، اجازه مالک ، رد مالک