بررسی اعتماد به نفس و عزت نفس در دانش آموزان و رابطه آن با استرس و اضطراب آنها

اعتماد به نفس و عزت نفس از جمله عوامل روان شناختی مهمی هستند که نقش تعیین کننده ای در موفقیت تحصیلی، رشد اجتماعی و سلامت روانی دانش آموزان ایفا می کنند. این دو مفهوم نه تنها بر عملکرد فرد در محیط آموزشی و اجتماعی تاثیرگذارند، بلکه در شکل دهی به هویت فردی و تنظیم هیجانات نیز نقشی اساسی دارند. اعتماد به نفس به معنای باور فرد به توانایی های خود برای انجام موفقیت آمیز وظایف و رویارویی با چالش ها است، در حالی که عزت نفس به ارزش و احترامی که فرد برای خود قائل است اشاره دارد. این دو ویژگی به یکدیگر وابسته اند و به صورت هم افزا عمل می کنند؛ به طوری که داشتن اعتماد به نفس بالا، عزت نفس فرد را تقویت کرده و در مقابل، عزت نفس سالم، اعتماد به نفس فرد را در موقعیت های مختلف ارتقا می بخشد. در محیط آموزشی، دانش آموزانی که از اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی برخوردارند، معمولا عملکرد بهتری در یادگیری، برقراری ارتباط با همسالان و مواجهه با مشکلات نشان می دهند. این دانش آموزان کمتر دچار اضطراب شده و در موقعیت های استرس زا با آرامش و اطمینان بیشتری عمل می کنند. از سوی دیگر، کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس می تواند دانش آموزان را به سمت احساس ناکارآمدی، ترس از شکست، انزوای اجتماعی و در نهایت بروز اضطراب و استرس سوق دهد. استرس و اضطراب به عنوان واکنش های روانی و فیزیولوژیک به موقعیت های تهدیدکننده، باعث بر هم خوردن تعادل روانی فرد شده و در صورت تداوم، زمینه ساز کاهش عملکرد تحصیلی و اجتماعی می شود. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی اعتماد به نفس و عزت نفس در دانش آموزان و رابطه آن با استرس و اضطراب آنها پرداخته شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ارتباط مستقیمی میان سطح پایین عزت نفس و اعتماد به نفس با افزایش میزان اضطراب در دانش آموزان وجود دارد. هنگامی که دانش آموز احساس کند که قادر به انجام وظایف خود نیست یا از سوی معلمان و همسالان مورد تایید قرار نمی گیرد، سطح استرس او افزایش یافته و به مرور زمان به کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس منجر می شود.

کلیدواژه ها:

اعتماد به نفس ، عزت نفس ، استرس ، اضطراب ، دانش آموزان