ارزیابی عدم قطعیت مدل های تصحیح شده اریبی CMIP۵ و CMIP۶ در برآورد بارش و دمای متوسط ماهانه دوره پایه

با توجه به نگرانی های جهانی از اثرات تغییر اقلیم بر منابع آبی موجود و شرایط هیدرولوژیکی، درک عدم قطعیت های مربوطه در فرآیند برآورد تغییرات متغیرهای اقلیمی بارش و دما امری ضروری است. لذا پژوهش حاضر، جهت ارزیابی عدم قطعیت مدل های اقلیمی CMIP۵ و CMIP۶ در شبیه سازی های دوره پایه بارش و دمای متوسط ماهانه در حوضه آبریز رودخانه باالدست سد کرخه انجام گردید. برآورد متوسط بارش و دمای ماهانه دوره پایه هشت مدل اقلیمی مشترک در دو نسخه CMIP به کمک روش مقیاس دهی خطی اصلاح شده و در ادامه هماهنگ چندمدلی GCM های مورد مطالعه با استفاده از روش MOTP ایجاد شدند. به منظور ارزیابی عملکرد هر یک از مدل های مورد ارزیابی از معیارهای KGE و دیاگرام تیلور بهره گرفته شد. پس از اصلاح مقادیر شبیه سازی شده جهت کاهش خطای سیستماتیکی مدل های اقلیمی در مقایسه با مقادیر مشاهداتی به کمک روش مقیاس دهی خطی، عدم قطعیت هر دو نسل از مدل ها در برآورد متوسط بارش و دمای ماهانه ارائه گردید. نتایج به دست آمده حاکی از میزان توانمندی باالی مدل های CMIP۵ و CMIP۶ در شبیه سازی متغیر اقلیمی دما نسبت به بارش است. از طرفی با توجه به ارزیابی عدم قطعیت بین مدل های اقلیمی CMIP۵ و CMIP۶، عدم قطعیت مدل های CMIP۶ نسبت به مدل های CMIP۵ در برآورد بارش و دمای ماهانه در حوضه آبریز رودخانه باالدست سد کرخه کمتر است. نتایج حاصل از مطالعه حاضر در راستای ارزیابی عدم قطعیت مدل های اقلیمی CMIP۶ و CMIP۵، می تواند برای مطالعات در زمینه تغییر اقلیم، سازگاری و سیاست گذاری های آبی آینده مفید واقع شود.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، مدل های اقلیمی CMIP۵ و CMIP۶ ، تصحیح اریبی ، حوضه آبریز رودخانه باالدست سد کرخه