مدیریت تلفیقی بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه گندم در مزارع آبیفوزاریومی (استان فارس)

گندم با نام علمی Triticum aestivum L. یک گیاه استراتژیک در قوت انسان ها می باشد. این محصول در استان فارس، شهرستان رستم در سطح قابل مالحظه ای کشت می شود، که هم اکنون کشاورزان به دلیل تغییرات اقلیمی آب و هوایی، بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه در اثر عوامل قارچی گوناگون دچار چالش در کشت این محصول شده اند. به منظور شناسایی و جداسازی قارچ های موجود در خاک مزارع گندم آبی مناطق مصیری و روستاهای تابعه در سال های زراعی ۱۰۴۱-۴۲ از خاک مزارعی که در سال پیش گیاه عالئم بیماری را نشان دادند نمونه برداری و به آزمایشگاه ارسال شد، در نتیجه قارچ های Fusarium sp, Rhizoctonia sp, Phoma sp, Penicillium sp, Aspergillus sp جداسازی و شناسایی گردید. با توجه به قارچ های شناسایی شده و عالئم تغییر رنگ قهوه ای روشن (با حاله صورتی کم رنگ) در میانگره های طوقه و ریشه های اصلی، نکروز ساقه و ریشه ها و در نهایت خوشه سفیدی بوته های آلوده بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه و طوقه تشخیص داده شد. براین اساس اقدامات الزم در جهت مدیریت تلفیقی این بیماری نظیر تناوب کشت با محصوالت غیر میزبان مانند کلزا، آفتابدهی خاک در تابستان، آبیاری قبل از کاشت مزرعه جهت سبز شدن بذور علف هرز و شخم زدن آنها، تغییر تاریخ کشت، ضدعفونی بذر با قارچ کش تبکونازول ۲ درصد و استفاده از قارچ کش های بیولوژیک حاوی باکتری باسیلوس سوبتیلیس طی دو مرحله همراه آب آبیاری توانست این بیماری را کنترل کند و در نهایت ۲.۶ تن گندم در هکتار از این مزرعه برداشت شد (متوسط تناژ گندم آبی برداشت شده در منطقه ۵.۰ تن در هکتار). در این مقاله با استفاده از تلفیقی از روش های مدیریت بیماری پوسیدگی فوزاریومی طوقه و ریشه کنترل شد و از مصرف بی رویه قارچ کش های شیمیایی اجتناب به عمل آمد.

کلیدواژه ها:

Fusarium ، خوشه سفیدی گندم ، قارچکشهای بیولوژیک