حی بن یقظان و اسپینوزا: باوری در مکتب رمانتیسیسم

بسیاری از پژوهشگران حوزه فلسفه و ادبیات تالش کرده اند تاثیر هنر و حکمت اسلامی را بر فلسفه و ادبیات مغرب زمین بررسی کنند. از میان آنها، بعضی به تاثیر حکمت و عرفان اسلامی موجود در حی بن یقظان اثر ابن طفیل بر فلسفه مغرب زمین پرداخته اند. از جمله این پژوهش ها، می توان به مطالعاتی اشاره کرد که با استناد به این حدس تاریخی که اسپینوزا با حی بن یقظان آشنایی داشته است، باور دارند که او از این داستان فلسفی تاثیر پذیرفته است. به همین دلیل، این پژوهشگران درون مایه وحدت وجودی حی بن یقظان را با مفهوم وحدت جوهر اسپینوزا مقایسه کرده اند. همچنین، تاثیر اندیشه وحدت جوهر اسپینوزا بر مفهوم همه خدایی موجود در تفکر اندیشمندان رمانتیک همواره مورد توجه بوده است. ازاین رو، می توان ادعا کرد که اندیشه های ابن طفیل در حی بن یقظان، می توانسته بر جهت گیری هستی شناختی متفکران رمانتیک یک تاثیر داشته باشد. به همین دلیل، در طرح واره حاضر از مفهوم وحدت جوهر اسپینوزا به عنوان پلی واسط میان اندیشه های وحدت وجودی ابن طفیل و اعتقاد همه خدایی متفکران رمانتیک استفاده می شود و از این طریق احتمال تاثیرپذیری شعرای رمانتیک از ابن طفیل بررسی می گردد.

کلیدواژه ها:

همه خدایی ، رمانتیسیسم ، حی بن یقظان ، اسپینوزا ، وحدت وجود