ابزار و اصطلاحات موسیقی در شاهنامه

موسیقی و ادبیات به عنوان دو فصل جدا نشدنی از دیرباز مورد توجه خاص قرار گرفته اند تا جایی که نمی توان مرزی واقعی بینشان قرار داد و این در حالی است که این دو مقوله با توجه به بسترهای گوناگون دارای استقلال و شخصیت های خاص خود هستند. وقتی به ادبیات قدیمی ایران رجوع می کنیم می بینیم اکثر شاعران فارسی زبان موسیقی شناس هم هستند و بعضا نوازندگی را انجام می دانند. که فردوسی نیز از این موضوع جدا نیست در زمانی که این دو در اوج خود قرار داشتند حکیم فردوسی با استفاده از اصطلاحات و ابزار موسیقی به ابیات و آثار خود جان بخشید به طوری که تلفیق و آمیزش این دو با یکدیگر به مبالغه و شایستگی آن نیز می افزاید و تصور صحنه های نبرد و سوگ و شادی و ... را برای دوست داران اشعارش راحت تر می سازد. در واقع این مزیت شاهنامه سبب می شود که خاطره زیبا و به یاد ماندنی از آن در ذهن فرد باقی بماند. و می توان آن را نه تنها اثری ماندگار و اثر گذار بر موسیقی و هنر و فرهنگ ایرانی دانست بلکه می توان از آن به عنوان نجات دهنده هویت ایرانی یاد کرد. موسیقی یکی از عناصر اصلی و مهم سازنده شعر فردوسی است که کالم او را برجسته می سازد و سبب تمایز شاهنامه از باقی آثار به جا مانده از هم دوره های فردوسی می گردد. بررسی این رکن از شعر، همچنین پیوندی که میان آهنگ کالم با عناصر دیگر وجود دارد یکی از اهدافی است که در این مقاله به آن پرداخته می شود.

کلیدواژه ها:

موسیقی ، شاهنامه ، ساز بزمی ، ساز رزمی ، ادوات موسیقی