دلالت های حکمرانی سوره یوسف(ع)

این پژوهش با استفاده از روش شناسی ترکیبی شامل «تحلیل مفاهیم متضاد» و «تحلیل مضمون»، به استخراج دلالت های حکمرانی توحیدی از سوره یوسف پرداخته است. داده ها از طریق کدگذاری باز و محوری آیات این سوره استخراج شده و در قالب یک ماتریس چهاربعدی (مفهوم اولیه، مفهوم متضاد، نوع مفهوم، مقوله محوری) سازماندهی شدند. نتایج نشان می دهند حکمرانی در این سوره مشتمل بر حکمرانی در ابعاد اعتقادی، اخلاقی، فقهی و تجربی است که از الگوی جامع دینی (اعتقادات، اخلاق و فقه) پیروی می کند. بررسی کلان یافته ها نشانگر این نکته است که دلالت های حکمرانی در این سوره بر مبنای یک معماری سه لایه ای ساختار یافته است: لایه هستی شناختی (اعتقادی) که مشروعیت حکمرانی را در چارچوب توحید و نفی طاغوت تعریف می کند؛ لایه هنجاری (اخلاقی-فقهی) که با تلفیق فضیلت گرایی اخلاقی و نظام حقوقی الهی، جلوگیری از فروکاستن حکمرانی به قواعد صوری را ممکن می سازد؛ و لایه راهبردی (تجربی-عقلانی) که به کارگیری عقلانیت ابزاری در چارچوب عقلانیت ارزشی را نشان می دهد. این الگو، حکمرانی را به عنوان یک «نظام حکمرانی پویا» تعریف می کند که در آن، ثبات ارزشی (مبتنی بر توحید) با انعطاف راهبردی همزیستی دارد. این مطالعه نشان می دهد که سوره یوسف نه تنها یک روایت تاریخی، بلکه گنجینه ای از اصول و مبانی حکمرانی توحیدی است که می تواند به عنوان گفتمان انتقادی در برابر نظریه های غربی حکمرانی عمل کند.

کلیدواژه ها:

حکمرانی ، حکمرانی اعتقادی ، حکمرانی اخلاقی ، حکمرانی تجربی ، حکمرانی فقهی ، سوره یوسف(ع)