بررسی مقابله ایی گفتمان قدرت از دیدگاه فوکو در دو حماسه شاهنامه و سرود نیبلونگن

زبان های ایرانی و ژرمنی مشتق از زبان های هندواروپایی هستند و اصولا از یک پیشینه فرهنگی و تاریخی یکسان برخوردارند. سوال این تحقیق در پی پاسخ گویی به این پرسش است که آیا با توجه به اینکه شاهنامه فردوسی و سرود نیبلونگن دارای نیای مشترک زبانی و فرهنگی هستند، گزاره های گفتمانی قدرت در هر دو این حماسه ها به شکل یکسان بروز می نمایند؟ و آیا اصول این گزاره ها به یکدیگر شبیه اند و یا احتمالا چه نکات افتراقی با یکدیگر را دارا می باشند. روش این پژوهش بر اساس ماهیت و روش کیفی است که با توجه به سوال های مطرح شده، طی مراحل ذیل انجام شده. در مرحله نخست مبانی نظری تحقیق تبیین می شوند. سپس گزاره های دارای بسامد بالا در هر دو حماسه و به طور خاص از شاهنامه داستان رزم رستم و اسفندیار و از نیبلونگن بخش اول تا مرگ زیگفرید مورد بررسی قرار می گیرند، و هر کدام از این گزاره ها در نسبتشان با گفتمان قدرت فوکو سنجیده می شوند. با تحلیل و بررسی این گزاره ها در هر دو حماسه می توان به این نتیجه دست یافت که سرمنشا قدرت در هر دو حماسه با یکدیگر و برای کسب قدرت دارای تفاوت است. سرمنشا جنگ ها در سرود نیبلونگن بر سر دست یابی به گنج نیبلونگن و دست یابی به قدرت براساس نیروی مادی است، اما سرمنشا در تمایل به قدرت رسیدن در داستان اسفندیار کسب مقام پادشاهی است که از جانب نیروی غیرمادی یعنی فره به پادشاه بخشیده می شود. اما هر دو حماسه گزاره های گفتمانی صاحبان قدرت از نیروی رویین تنان برای کسب این جایگاه مدد می جویند.

کلیدواژه ها:

گفتمان ، گزاره ، شاهنامه ، سرود نیبلونگن